translating allusive devices:a survey of a portrait of the artist as a young man by james joyce

تلمیح یکی از عناصری است که تقریباً در همه ی متون ادبی یافت و باعث ایجاد شکاف های فرهنگی می شود. در این تحقیق به عنوان شکلی از بینامتنیت در ترجمه مورد توجه قرار می گیرد. تلاش شده است تا راهکارهای مترجمان برای ترجمه چهار نوع اسامی خاص و عبارات کلیدی تلمیحی (مذهبی، سیاسی، تاریخی و اسطوره ای) موجود در رمانِ چهره مرد هنرمند در جوانی به فارسی بررسی شود. این تحقیق مقایسه ای بر اساس راهکارهای ترجمه تلمیح که لپیهال پیشنهاد داده است انجام می شود تا مشخص گردد آیا این نسخه های ترجمه شده بر این راهکارهای ارائه شده منطبق است یا خیر و فراوانی و کارآیی هر کدام به دست آید. این سه نسخه توسط مترجمین منوچهر بدیعی (1380)، پرویز داریوش (1370) و اصغر جویا (1382) ارائه شده اند. از آنجا که این تحقیق توصیفی است متن اصلی رمانِ چهره مرد هنرمند در جوانی با سه ترجمه فارسی آن به صورت مقایسه ای مورد تحلیل قرار گرفته است که مراحل آن به ترتیب زیر می باشد: 1 – مطالعه متن اصلی و جدا کردن عناصر تلمیحی مورد مطالعه؛ 2 – مطالعه سه نسخه ترجمه شده به فارسی و مشخص کردن معادل های فارسی تلمیحات؛ 3 – اِعمال کردن راهکارهای ترجمه تلمیحات که لپیهال (1997) در این زمینه ارائه کرده است؛ 4 – در جدول آوردنِ راهکارهای مورد استفاده و فراوانی آنها برای هر نوع تلمیح و در هر کدام از این نسخه ها؛ 5 – تحلیل داده ها و نشان دادن آنها در جدول. بر اساس نتایج به دست آمده، در ترجمه تلمیحات مربوط به اسامی خاص متداولترین راهکارِ به کار رفته (1a) – حفظ کردن اسامی – بود و در مورد عبارات کلیدی بیشترین فراوانی مربوط به راهکار (b) (ترجمه تحت اللفظی) می-باشد. با توجه به انواع مختلف تلمیح تفاوت قابل ملاحظه ای در ترجمه آنها مشاهده نشد. ترجمه بدیعی به جهت استفاده از توضیحات و ارائه نکات فراوان موفق ترین ترجمه به شمار می آید که توانسته است تلمیحات را به متن مقصد انتقال دهد.