بررسی تطبیقی فرودها و موتیفهای مشابه در دستگاه ماهور

چکیده از آنجائیکه موتیف ها کوچکترین بخش سازنده ساختمان دستگاه های موسیقی ایرانی به شمار می آیند، پژوهش و بررسی این اجزاء سازنده نقش مهمی را در شناخت دستگاهها ایفا می کنند. در موسیقی دستگاهی برخی از موتیف ها جایگاه و عملکرد مهمی را در پیکره بندی دستگاه به عهده دارند و این یکی از نکات ناشناخته و کلیدی دستگاه شناسی است که اثبات آن نشانگر یک هویت جهانشمول است چرا که این موتیف ها با تکرار و تغییر شکل هر لحظه تحت شرایط مدالی یک دستگاه یا یک گوشه شکل خاصی را از خود ارائه می دهند . باز شناسی و دسته بندی موتیف های مشترک وارائه آن از جنبه دیداری کمک شایانی به شناخت پیچیدگی های دستگاه میکند. از سوی دیگراین موضوع نشان میدهد که دستگاه دارای یک پیکره واحد است که موتیف های مشترک این پیکره را حفظ میکند.از دیگر مزایای آن میتوان به شناسائی و دسته بندی کردن مضراب گذاری موتیف ها ا شاره کردکه بسیاری از موتیف های شاخص با یک نوع مضراب خاص ارائه می شوند که عدم اجرای صحیح آنها محتوای بیانی ردیف را مخدوش می کند. بنابراین با آوانگاری تطبیقی موتیف های مشترک نقش آنها در ساختار گوشه و نحوه عملکرد آنها در بخش آغازین، میانه و پایانی گوشه ها به خوبی آشکار می شود. واژگان کلیدی: دستگاه، گوشه، موتیف، تکرار، مضراب گذاری، قرینه، بسط وگسترش، فرود.