مقایسه تطبیقی دو ترجمه کلیله و دمنه نصرالله منشی و عبدالله بخاری با متن عربی ابن مقفع

چکیده پژوهش های تطبیقی، ارتباط های ادبی دو یا چند قوم و زبان را بررسی می کند، همچنین مطالع? ادبیات شفاهی، بخصوص قصّه های عامیانه و فولکلوریک، در حیط? این پژوهش هاست. یکی از زمینه های پژوهش های ادبیّات تطبیقی، بررسی ترجمه های اقوام مختلف از یک منبع به زبان های گوناگون است. از جمله کتبی که در این زمینه ، احتیاج به پژوهش زیادی دارد، کتاب کلیله و دمنه است. کلیله و دمنه از جمله اسناد و منابع معتبر تاریخ روابط تمدّنهاست. از راه بررسی این اثر می توان فرآیند انتقال کتابی را از سرزمین هند به ایران و به جهان اسلام و از آنجا به سراسر جهان بررسی کرد. نسخه ها و ترجمه های متعدد این کتاب بیانگر قبول عام و پایگاه عالی این کتاب در میان اقوام مختلف جهان است. پژوهش حاضر کوششی در زمین? بررسی تاثیر و تاثّرهای ادبیّات فارسی و عربی از هم و نیز، تطبیق کلّی و جزیی کلیله و دمن? عربی ابن مقفّع، با ترجمه های فارسی نصرالله منشی و محمّد بن عبدالله بخاری است. در این پژوهش ابتدا ابواب و حکایات با همدیگر مطابقت داده شده و در مراحل بعدی، به بررسی تشابهات و اختلافات لفظی و معنایی در جزئیات حکایات پرداخته شده است؛ همچنین دیدگاهی تحلیلی پیرامون منشأ و موضوع ابواب و نیز راز تفاوت ترجمه ها ارائه شده است. در حالت کلی بیشتر ابواب و حکایات سه کتاب، با هم منطبق هستند. بیشترین موارد اختلاف مربوط به تفاوت های لفظی در اسامی اشخاص، حیوانات و بلاد است. از لحاظ مفهومی هم تفاوتهایی در سه اثر مشاهده می شود. علل اختلافات سلایق شخصی مترجمین، تفاوت نسخ، کاتبین نسخه ها و آراء و عقاید فلسفی مترجمین ارزیابی شده است. واژگان کلیدی: کلیله و دمنه ابن مقفع، مقایسه تطبیقی، ترجمه های فارسی، نصرالله منشی، داستانهای بیدپای