بررسی اثر نیکوتین در ترمیم زخم پوستی در موش سفید صحرایی

ترمیم زخم پدیده ای است پیچیده، ولی منظم که در آن تعدادی از فرایندهای سازمان یافته و هماهنگ از قبیل بازسازی سلول های پارانشیمی، مهاجرت و تکثیر سلول های بافت همبند، ساخت پروتئین های ماده زمینه برون یافته ای و طراحی مجدد بافت همبند و اجزاء پارانشیمی، کلاژنی شدن و دوام و استحکام یافتن زخم ها، دخالت دارند. سرعت التیام زخم تحت اثر فاکتورهای مختلفی در یک یا چند مرحله ترمیم زخم قرار می گیرد، از جمله هورمون رشد و فاکتورهای پیتیدی موثر بر رشد، تغذیه، ویتامین ها، داروها، هورمون های استروئیدی، اکسیژن و ... قرار می گیرد، سیگار، نیکوتین و ترکیبات موجود در آن از جمله عواملی هستند که بر فرآیندهای فیزیولوژیک بدن تاثیر می گذارند در تحقیق حاضر اثرات مصرف نیکوتین در ترمیم زخم به صورت های داخل صفاقی، موضعی استنشاقی مورد بررسی قرار گرفت . در این تحقیق از موش سفید صحرایی نر"rat" به وزن 200-250 گرم استفاده شد حیوانات در قفس های استاندارد نگهداری می شدند و آب و غذا بدون محدودیت در اختیارشان قرار می گرفت درجه حرارت اتاق بین 20+-2 درجه سانتیگراد حفظ می شد، زخم های برشی به ضخامت کامل پوست پس از تراشیدن و تمییز کردن حیوان در دو طرف ستون مهره ها ایجاد شد برای ارزیابی بهبودی زخم از پارامترهای مختلفی از قبیل تغییرات طول رخم، طول دوره بهبودی، درصد بهبودی و اندازه گیری قدرت کشش زخم استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که طول دوره بهبودی در حیوانات تحت درمان با نیکوتین و دود سیگار افزایش پیدا می کند و به 20 روز می رسد، درصد بهبودی حیوانات نیکوتینی در روزهای 2 و 4 و 8 و 12 و 16، نسبت به گروه کنترل کاهش یافت ، قدرت کشش زخم در حیواناتی که از تاثیر نیکوتین و دود سیگار استفاده کردند نسبت به گروه کنترل کاهش پیدا کرد. دوزهای مختلف نیکوتین اثرات مشابهی در بهبودی زخم نشان دادند، تزریق داخل صفاقی و موضعی نیکوتین هم اثرات مشابهی در بهبودی زخم داشت و سیر بهبودی، زخم را با تاخیر همراه کرد کشیدن سیگار با روش smoking passive هم اثراتی مشابه با تزریق حاد و مزمن نیکوتین، نسبت به گروه کنترل نشان داد. بررسی نتایج بدست آمده نشان داد که نیکوتین بر بهبودی زخم اثرات مضر و منفی دارد و با توجه به نتایج حاصل از اثرات منفی نیکوتین و سیگار می توان به این ترتیب عنوان کرد که نیکوتین ماده موثر بر عروق است که در حالت گازی در دود سیگار، السکالوئید سمی است که به صورت استنشاقی یا تزریقی، قادر به رها کردن کاته کول آمین ها از مد و لای آدرنال بخش مرکزی غده فوق کلیه است و همچنین نیکوتین در سطوح مختلف فرآیند ترمیم زخم شامل فاز التهابی، فاز اپیتلیالیزاسیون و مداخله در بلوغ و تکثیر پیشساز اریتروسیت ها، ماکروفاژها و فیبروبلاست ها باعث کاهش التیام زخم و افزایش طول دوره بهبودی می شود. دود سیگار که دارای ترکیبات مضر زیادی مثل co و سیانید هیدروژن و ... است در کاهش محتوای اکسیژن بافتی و افزایش کربوکسی هموگلولین خون و دخالت در بسیاری از بیماری های قلبی و عروقی می تواند سرعت ترمیم زخم را کاهش دهد.