بررسی اثرات بیولوژیک لیمونن و مشتق های تهیه شده از آن، تیمول و منتول

کشور ایران با برخورداری از شرایط خاص جغرافیایی و اقلیم های حیاتی متنوع، پوشش گیاهی بسیار جالب توجهی را با تعداد 6 الی 8 هزار گونه گیاه در اختیار دارد. این مرز و بوم به صورت کاملا استثنایی، فصل مشترک چشمگیری با گیاهان دیگر نقاط جهان از جمله قاره اروپا، آفریقا و آمریکا و حتی دورترین نقطه واقع در نیمکره جنوبی دارند که این خود یکی از بارزترین صفات رویشهای گیاهی ایران است . تجسسهای گیاه شناسی نشان داده است که هنوز گیاهان ناشناخته زیادی در نقاط مختلف ایران وجود دارند، که می توانند گونه ها و یا حتی جنس های جدیدی برای گیاهان دنیا باشند. همچنین پژوهشهای فیتوشیمیایی در گیاهان ایران در طی 20 سال گذسته که توسط گروه فارماکوگنوزی دانشکده داروسازی تهران انجام شده، نشان داده است که مواد موثره و ترکیبهای شیمیایی جدیدی را می توان از این گیاهان جدا نمود و جالب آنکه گیاهان مشترک با سایر کشورهای جهان، خصوصیات بسیار جالب توجهی از لحاظ وجود مواد موثره و یا ترکیب جدید، افزون بر ترکیبهای گزارش شده همان گیاهان در کشورهای دیگر، خود نشان می دهند و همین امر گیاهان دارویی ایران را به عنوان مواد اولیه قابل توجه در بازارهای جهانی مطرح نموده است . یکی از پژوهشهای مهم امروز دنیا، بررسی اثرهای ضد سرطانی گیاهان و امکان تهیه داروهای موثر از آنها برای درمان بیماری سرطان می باشد که در ابعاد بسیار وسیع در حال انجام می باشد. بدین نحو که کلیه گیاهان جهان یکی پس از دیگری مورد این آزمایشها قرار می گیرند تا به اثر گیاه و در نتیجه مواد موثره دست یابند. چون غنای مواد موثره گیاهان ایران به علل تنوع در شرایط آب و هوایی بسیار بالا بوده، لذا بررسی آنها برای این امر که یکی از مشکلهای پزشکی جهان است ، امری حیاتی می باشد. در رساله حاضر اثر سمیت سلولی که در ارتباط با اثر ضد سرطانی است و همچنین اثرهای ضد باکتری و ضد مخمری اسانس پرتقال، لیمونن، دی برومولیمونن، تترابرومولیمونن، بروموکسی لیمونن، تیمول و منتول مورد بررسی قرار گرفت . در طی انجام آزمایش تعیین lc50 بر روی میگوی آب شور مشخص شد که دی برومولیمونن با lc506ug/ml بیشترین سمیت سلولی و تترابرومولیمونن با lc50120ug/ml کمترین سمیت سلولی را دارا هستند. در طی انجام آزمایشهای تعیین mic و mbc و روش دیسک بر روی یک سوش گرم مثبت ، دو سوش گرم منفی و یک مخمر مشخص شد که تیمول با mic300ug/ml و mbc400ug/ml بیشترین اثر ضد باکتری و ضد مخمری و اسانس پرتقال یا micmbc20 - 60mu/ml و 10 - 50mu/ml کمترین اثر ضد باکتری و ضد مخمری را دارا هستند. همچنین در این تحقیق طیف dna را بوسیله دستگاه ftir به دست آوردیم، که می تواند راهی برای بررسی تداخل مواد گیاهی که دارای سمیت سلولی هستند، با dna باشد. از این طریق می توان به اثر ضد سرطانی ترکیبهای گیاهی پی برد.