کاوشی در صورت و محتوای نامۀ امام علی(ع) به عثمان بن حنیف (بر اساس رویکرد سبک‌شناسی ساختارگرا)

پژوهش حاضر با تکیه بر رویکرد سبک­شناسی ساخت­گرا و با استفاده از روش سبک‌شناسی لایه­ای به تحلیل و توصیف نامۀ 45 نهج­البلاغه پرداخته ­است. هدف پژوهش کشف روابط و پیوندهای نهان میان عناصر زبانی و جنبه­های معنایی متن و به­ دنبال آن، آشکار ­ساختن انگیزه و افکار مؤلف است. نتایج پژوهش به این شرح است: امام علی(ع) در راستای انتقال شیوا و مؤثر اندیشه­ها و احساسات خود، در ساختی همگون و منظم، از تمام امکانات زبانی و بیانی بهره گرفته­اند؛ هرچند کاربرد پر بسامد توازن­های آوایی (در سطح واج، واژگان و نحو) و بسامد بالای اسالیب انشائی، ساختار این نامه را به گفتمان خطابی نزدیک نموده و بر جنبشی­بودن و کنش­گرایی متن افزوده ­است، اما بسامد بالای واژگان محاوره در کنار کاربرد پر تکرار مدالیتۀ عاطفی و قیود شدید تأکیدی، آن­را از بافت رسمی خطابه، دور نموده و عاطفۀ سرشار مؤلف را در فضایی دوستانه و مؤثر و در خطابی عمومی و غیر مستقیم، به مخاطب خود انتقال می­دهد.