کاربرد روش سطح پاسخ در تحلیل پارامترهای اثرگذار بر حذف کدورت و نماتدها در فرآیند فیلتراسیون مستقیم

نماتدها به دلیل مقاومت در برابر گندزدایی و قابلیت بلعیدن و انتقال پاتوژن‌ها به شبکه‌های آب‌رسانی شناخته شده هستند. فرآیندهای انعقاد و فیلتراسیون نقش مهمی را در راستای حذف این ارگانیسم‌ها در تصفیه‌خانه‌های آب ایفا می‌نمایند. بررسی تأثیر پارامترهای مختلف بر حذف نماتدها، همواره مورد توجه پژوهشگران بوده است. اما بررسی هم‌زمان اثرات این پارامترها نیازمند تحلیل‌های آماری مناسب است. در این پژوهش با استفاده از روش سطح پاسخ و طراحی مرکب مرکزی وجهی، تأثیر هم‌زمان غلظت کلرور فریک (به‌عنوان ماده منعقد کننده)، نوع بستر فیلتر و نرخ فیلتراسیون بر کارایی حذف کدورت و نماتدها در فرآیند فیلتراسیون مستقیم بررسی شد. بر اساس نتایج حاصله، متوسط راندمان حذف کدورت، نماتدهای متحرک و نماتدهای غیر متحرک در فیلتر تک‌لایه به ترتیب 96/14، 94/02 و 41/39 درصد و در فیلتر دولایه به ترتیب 96/61، 95/76 و 46/01 درصد بود. با افزایش غلظت کلرور فریک، راندمان حذف نماتدها به مقدار قابل‌توجهی بهبود یافت. افزایش نرخ فیلتراسیون سبب کاهش کارایی حذف نماتدهای غیر متحرک شد. اما افزایش این متغیر، افزایش غیرمنتظره راندمان حذف نماتدهای متحرک را به دنبال داشت. بروز این رفتار متمایز از نماتدها، موجب استقلال و عدم وابستگی راندمان حذف کل نماتدها (مجموع نماتدهای متحرک و غیر متحرک) به نرخ فیلتراسیون گردید. بر اساس نتایج، به‌کارگیری فیلتراسیون مستقیم برای شرایطی که کدورت ورودی به تصفیه‌خانه کمتر از 5 NTU باشد، توصیه می‌گردد. البته این روش تصفیه بایستی با گندزدایی اولیه همراه گردد تا نماتدهای متحرک را به حالت غیر متحرک درآورده و ضعف فیلترها را در حذف این نماتدها پوشش دهد.