کارآمدی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهدبر اضطراب و افسردگی زنان باردار به وسیله لقاح خارج از رحمی

درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، یکی از درمان‌های نسل سوم است که در آن تلاش می‌شود به‌جای تغییر شناخت‏ها، ارتباط روان‏شناختی فرد با افکار و احساساتش افزایش یابد. هدف پژوهش حاضر تعیین کارآمدی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اضطراب و افسردگی در زنان بارداری است که نازایی داشته و به‌وسیله درمان لقاح خارج رحمی باردار شده‏اند. در این پژوهش از طرح­ شبه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون، پیگیری با گروه کنترل استفاده شد. نمونه پژوهش به شیوه در دسترس از میان افراد دارای نازایی اولیه یا ثانویه که با لقاح خارج رحمی باردار شده و در دامنه سن بارداری ۱۴ تا ۲۲ هفته بودند انتخاب شدند. ۳۵ نفر خانم باردار با ویژگی‏های یادشده به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (۱۷ نفر) و شاهد (۱۸ نفر) جایگزین شدند. ابزار پژوهششامل مصاحبه ساختاریافتهSCID برای تشخیص اضطراب و افسردگی، سیاهه افسردگی بک و سیاهه اضطراب بک بود که به‌صورت پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری یک‌ماهه پس از اتمام درمان انجام شد. گروه آزمایش در ۸ جلسه ۹۰ دقیقه‌ای درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد شرکت کردند ولی گروه کنترل هیچ‌گونه آموزشی دریافت نکردند. برای بررسی فرضیه‌ها از آزمون تحلیل واریانس مختلط بین – درون آزمودنی‏ها (SPANOVA) استفاده شد. نتایج آزمون تحلیل واریانس مختلط نشان از وجود تفاوت معنادار اثر بین گروهی اضطراب و افسردگی در سطح معناداری کمتر از۰۵/۰ بود؛  لذا با اطمینان ۹۵ درصد می‌توان نتیجه گرفت که اثربخشی مداخله مبتنی بر پذیرش و تعهد در کاهش اضطراب و افسردگی مؤثر بود. مداخله مبتنی بر پذیرش و تعهد به‌واسطه افزایش انعطاف‌پذیری روان‏شناختی باعث کاهش معنی‌دار افسردگی و اضطراب زنان باردار تحت درمان لقاح خارج رحمی در گروه آزمایش در مرحله پس‌آزمون و نیز دوره پی گیری یک‌ماهه شد. به نظرمی رسد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به‌عنوان درمانی مکمل، در کنار درمان‌های طبی ناباروری در بهبود روند بارداری و سلامت مادر و جنین می‌تواند نقشی بسزا داشته باشد.