پیوندهای جمعیّتی روستایی - شهری و تأثیر آن بر خلق سرمایة اجتماعی (مطالعه موردی: شهرستان های دماوند، فیروزکوه و شمیرانات)

Authors

  • سید علی بدری دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
  • شریف مطوف استادیار سوانح و بازسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
  • محمد سلمانی دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
  • نسرین کاظمی دانش‌آموخته دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
Abstract:

کنش‌های متقابل بین شهرها و روستاها جریان‌هایی را به­وجود آورده­اند که عنصر کلیدی آن مردم هستند. مردمی که در قالب گروه‌های اجتماعی با ارتباط‌ها و تماس‌ها، جریان ایده‌ها را شکل داده و وابستگی اجتماعی را اجتناب‌ناپذیر ساخته‌اند. هدف پژوهش حاضر بررسی پیوندهای جمعیّتی بین دو سکونت­گاه شهری - روستایی در قالب شبکه‌های اجتماعی و تأثیر آن بر خلق سرمایة اجتماعی است. برای دستیابی به این هدف، مهم‌ترین شاخص‌های سرمایة اجتماعی استخراج، پرسش­نامه‌ طرّاحی و در شهرستان‌های دماوند، فیروزکوه و شمیرانات تکمیل شدند. با توجّه به معیارهایی همچون رواج گردشگری خانه‌های دوّم روستاهایی که جریان‌های جمعیّتی بیشتری داشتند انتخاب شدند. این روستاها 22487 نفر جمعیت دارند که 377 پرسش­نامه به­صورت تصادفی در آن‌ها تکمیل شد. برای تحلیل داده‌ها از روش تحلیل شبکه استفاده شد تا بتوان به­جای پرداختن به ویژگی‌های سکونت­گاه‌ها به­صورت مجزّا، ساختار روابط دوسویه و متقابل آن‌ها را بررسی کرد. نتایج نشان‌ می‌دهند که تراکم پیوندهای برقرارشده برای شهرستان‌های دماوند، فیروزکوه و شمیرانات، حدود 60% است که این میزان در حدّ کمابیش مطلوبی است؛ همچنین حدود 50% از این پیوندها دوسویه بوده که با حدود 60% انتقال‌پذیری، گویای پایداری شبکه است؛ امّا در این میان مرکزیت با نقاط شهری بوده و تهران دارای محوریت در شبکة مورد مطالعه است. درمجموع، نتایج بیانگر وجود پیوندهای جمعیّتی کمابیش پویا در مناطق مورد مطالعه است. پس از بررسی پیوندهای جمعیّتی، شاخص‌های سرمایة اجتماعی ارزیابی شدند. با توجّه به نتایج این بخش و سطح معنی­داری برای هریک از شاخص‌ها، می‌توان نتیجه گرفت که پیوندهای جمعیّتی بین این دو سکونت­گاه در سطح اطمینان 95% منجر به سرمایة اجتماعی شده است که براساس میانگین‌ها، در سطحی بالاتر از متوسّط، یعنی حدود 5/3 (براساس طیف لیکرت) قرار دارند و این بیانگر مطلوبیت این شاخص‌ها در مناطق مورد مطالعه است.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

پیوندهای روستایی- شهری زاهدان و توسعه نواحی روستایی (مطالعه موردی: شهرستان زاهدان)

پیوند‌های روستایی - شهری می‌توانند تأثیر‌ بسزایی در توسعه روستایی منطقه داشته‌ باشند، کما اینکه از شهر به مثابه موتور توسعه روستایی یاد شده است. این آثار می‌تواند نقش مثبت یا منفی و به بیان دیگر نقش زایا یا انگلی بر حوزه یا ناحیه خویش بر جای بگذرد و از منطقه‌ای به منطقه دیگر و از شهری به شهر دیگر متفاوت باشد. از این‌رو شناخت علمی این آثار می‌تواند در برنامه‌ریزی‌های منطقه مؤثر افتد. هدف مقاله ح...

full text

پیوندهای روستایی- شهری زاهدان و توسعه نواحی روستایی (مطالعه موردی: شهرستان زاهدان)

پیوند های روستایی - شهری می توانند تأثیر بسزایی در توسعه روستایی منطقه داشته باشند، کما اینکه از شهر به مثابه موتور توسعه روستایی یاد شده است. این آثار می تواند نقش مثبت یا منفی و به بیان دیگر نقش زایا یا انگلی بر حوزه یا ناحیه خویش بر جای بگذرد و از منطقه ای به منطقه دیگر و از شهری به شهر دیگر متفاوت باشد. از این رو شناخت علمی این آثار می تواند در برنامه ریزی های منطقه مؤثر افتد. هدف مقاله حاض...

full text

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

full text

گردشگری خانه‌های دوم و اثرات آن بر بهبود کیفیت زندگی ساکنان روستایی (مطالعه موردی: بخش رودبار قصران، شهرستان شمیرانات)

  از جمله الگوهای گردشگری در نواحی روستایی، گردشگری خانه­های دوم است. گردشگری خانه­های دوم همانند دیگر انواع گردشگری دارای آثار مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی است. تاثیر این نوع گردشگری بر کیفیت زندگی ساکنان محلی می‌تواند از جمله این اثرات باشد در این­ راستا هدف پژوهش بررسی­وتبیین اثرات گردشگری خانه‌های دوم در بهبود کیفیت زندگی ساکنان محلی در ناحیه روستایی رودبار قصران است. روش شناسی این ت...

full text

تأثیر خدمات دفاتر فنّاوری اطلاعات و ارتباطات روستایی بر مؤلفه‌های سرمایة اجتماعی روستائیان (مطالعة موردی: روستای گودین، شهرستان کنگاور)

هدف کلی این پژوهش، بررسی اثرات خدمات دفاتر فنّاوری اطلاعات و ارتباطات روستایی (ICT) بر مؤلفه‌های سرمایة اجتماعی روستائیان  است. این تحقیق، توصیفیـ پیمایشی بوده و با استفاده از شیوة نمونه‌گیری تصادفی ساده انجام‌شده است. جامعة آماری تحقیق روستائیان روستای گودین شهرستان کنگاور واقع در استان کرمانشاه است. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، 351 نفر تعیین شد اما نرخ بازگشت پرسش‌نامه‌های توزی...

full text

گردشگری خانه های دوم و اثرات آن بر بهبود کیفیت زندگی ساکنان روستایی (مطالعه موردی: بخش رودبار قصران، شهرستان شمیرانات)

از جمله الگوهای گردشگری در نواحی روستایی، گردشگری خانه­های دوم است. گردشگری خانه­های دوم همانند دیگر انواع گردشگری دارای آثار مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی است. تاثیر این نوع گردشگری بر کیفیت زندگی ساکنان محلی می تواند از جمله این اثرات باشد در این­ راستا هدف پژوهش بررسی­وتبیین اثرات گردشگری خانه های دوم در بهبود کیفیت زندگی ساکنان محلی در ناحیه روستایی رودبار قصران است. روش شناسی این تحق...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 29

pages  61- 73

publication date 2019-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023