پیش‌بینی کننده‌های جمعیت‌شناختی و روان شناختی استفاده مرضی از دارو و مواد در جانبازان

  اهداف. این مطالعه با هدف برآورد پیش‌بینی‌­کننده‌های جمعیت‌شناختی و روان­‌شناختی استفاده مرضی از دارو و مواد در جانبازان انجام شد.   روش­‌ها. این مطالعه همبستگی در جمعیت جانبازان در سال 1386 انجام شد. 452 جانباز با آسیب 25 تا 70% به‌­روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای نظام‌دار انتخاب شدند. برای جمع­‌آوری داده­‌ها از آزمون سرندگری استفاده مرضی از دارو و مواد، نشانگر شدت اعتیاد، پرسش‌­نامه شیوه‌های مقابله‌ای شییر و کارور (شکل کوتاه)، مقیاس افکار خودکار، مقیاس نشانه‌های اختلال تنیدگی پس‌آسیبی، فهرست نشانه‌های تنیدگی مزمن و پرسش­‌نامه کامل جمعیت‌شناختی متغیرهای مربوطه استفاده شد. داده­‌ها با استفاده از SPSS 11 و همبستگی پیرسون، همبستگی پاره‌ای و نیز تحلیل رگرسیون چندمتغیری خطی به‌­روش گام­‌به­‌گام، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.   یافته‌­ها. استفاده مرضی از دارو و مواد با کنترل اثر متغیرهای جمعیت‌شناختی، اعتیاد، گوشه‌گیری رفتاری، افکار خودکار، شدت اعتیاد، نشانه‌های تنیدگی مزمن و PTSD همبستگی نشان داد، ولی با بهزیستی روانی رابطه‌ای نشان نداد. تحلیل رگرسیون با حضور همه متغیرهای جمعیت‌شناختی و روان­‌شناختی نشان داد که پناه بردن به دارو و مواد در برابر تنیدگی‌­ها، اعتیاد به سیگار و قلیان، سابقه ترک، افکار خودکار، نارضایتی از تندرستی، مدت جانبازی، ساعات حضور در منزل و احساس عضویت گروهی مجموعاً 62% از پراکنش اعتیاد را تبیین کردند. نتیجه­‌گیری. استفاده مرضی از دارو و مواد با اختلال تنیدگی پس‌آسیبی، افکار خودکار، شدت اعتیاد، بهزیستی روانی، راه‌­های مقابله‌ای نارسا و نشانه‌های تنیدگی مزمن همبسته است.