پاسخ گیاه سویا (Glycine max) به تنش خشکی در رابطه با شاخص‎های رشد و برخی آنزیم‌های کلیدی متابولیسم کربن و نیتروژن

تنش خشکی یکی از مهم‌ترین عوامل محدود کننده تولید محصول در گیاه سویا است. به همین دلیل، شناسایی مکانیسم‌های مرتبط با تحمل تنش خشکی در گیاه سویا به منظور بهبود و افزایش مقاومت به خشکی با روش‌های مهندسی ژنتیک بسیار مهم است. در مطالعه حاضر، تأثیر تنش خشکی بر شاخص‎های رشد (ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک ساقه و ریشه) و نیز فعالیت آنزیم‎های ایزوسیترات دهیدروژناز (ICDH)، فسفو انول پیروات کربوکسیلاز (PEPC)، مالات دهیدروژناز (MDH)، گلوتامین سنتتاز (GS) و نیترات ردوکتاز (NR) در ارقام حساس و متحمل به خشکی گیاه سویا ارزیابی شد. نتایج نشان داد که شاخص‎های رشد اندازه‎گیری شده تحت هر دو شرایط مناسب آبیاری (شاهد) و محدودیت آب (تیمار خشکی)، در رقم متحمل به خشکی در مقایسه با رقم حساس، بالاتر بود. فعالیت آنزیم ICDH در هر دو رقم، در پاسخ به تنش افزایش یافت، در حالی که این افزایش در رقم متحمل به خشکی در مقایسه با رقم حساس بالاتر بود. فعالیت آنزیم‌های PEPC، MDH، GS و NR تحت شرایط تنش در رقم حساس، کاهش معنی‎داری را در مقایسه با شاهد نشان داد، در حالی که فعالیت این آنزیم‌ها در رقم متحمل نسبت به نمونه‎های شاهد افزایش یافت. به طور کلی، داده‎های به دست آمده پاسخ متفاوت فعالیت‎های آنزیمی ارزیابی شده دو رقم سویا را که از نظر سطح تحمل به خشکی متفاوت هستند نشان می‌دهد. همچنین به نظر می‎رسد که کاهش فعالیت آنزیم‌های PEPC، MDH، GS و NR در رقم حساس به خشکی به واسطه کم‌آبی احتمالا می‎تواند از دلایل کاهش رشد در گیاه سویا، تحت شرایط تنش خشکی باشد.