پاسخ فیتوشیمیایی و مرفولوژیکی آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) به محلول‎پاشی محرک‎های زیستی بر پایه اسیدهای آمینه و متانول

مقدمه: امروزه استفاده از اسیدهای آمینه و متانول به عنوان محرک‌های زیستی و گیاهی جهت افزایش تولید متابولیت‌های ثانویه در گیاهان دارویی بسیار مورد توجه می‎باشد. هدف: بررسی اثر محرک‌های زیستی و متانول بر میزان و اجزای اسانس و صفات مرفولوژیک گیاه دارویی آویشن باغی (Thymus vulgaris L.). روش بررسی: این تحقیق بر پایه طرح بلوک‎های کامل تصادفی با 9 تیمار و سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل محلول‎پاشی محرک‎های زیستی کادوستیم، فسنوترن، هیومی‎فورته و آمینول‎فورته هریک با دو سطح 10 و 20 درصد حجمی متانول و همچنین یک تیمار شاهد (بدون کاربرد محرک‌های زیستی و متانول) بود. نتایج: نتایج نشان داد که اثر تیمارها بر تعداد ساقه‌های فرعی، قطر ساقه در محل طوقه، وزن خشک اندام هوایی بوته، میزان تیمول و کارواکرول اسانس در سطح آماری 1 درصد و بر تعداد برگ ساقه، ارتفاع بوته، میزان اسانس و وزن خشک برگ بوته در سطح آماری 5 درصد معنی‌دار بوده است. بیشترین ارتفاع بوته، تعداد ساقه‎های فرعی، تعداد برگ ساقه، وزن خشک ساقه بوته، وزن خشک برگ بوته، وزن خشک اندام هوایی بوته در تیمار کادوستیم و 20 درصد حجمی متانول و بیشترین قطر ساقه در محل طوقه، میزان اسانس، میزان تیمول و کارواکرول در تیمار هیومی‎فورته و 20 درصد حجمی متانول حاصل شد. نتیجه‎گیری: نتایج بیانگر افزایش عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی آویشن باغی تحت تأثیر کاربرد محرک‌های زیستی کادوستیم و هیومی‎فورته به همراه 20 درصد حجمی متانول بود. بنابراین با کاربرد توأم محرک‎های زیستی و متانول می‌توان همگام با کاهش مصرف کودهای شیمیایی در راستای کشاورزی پایدار و کاهش آلودگی‌های زیستی گام برداشت.