همزیستی قارچ‌های میکوریز آربوسکولار با گیاه دارویی آویشن کوهی در فصل‌های بهار و پاییز و ارتباط آن با عناصر خاک در حوزه آبخیز نوژیان لرستان

قارچ‌های میکوریز آربوسکولار، مهم‌ترین میکروارگانیسم‌های خاک هستند که نقش مهمی در حاصلخیزی خاک دارند. در تحقیق حاضر، همبستگی عناصر غذایی خاک با کلونیزاسیون و تعداد اسپور قارچ‌های میکوریز آربوسکولار در ریزوسفر گیاه دارویی آویشن کوهی (Thymus kotschyamus Boiss.& Hohen) طی فصل‌های بهار و پاییز در سه ایستگاه از آبخیز نوژیان (تاف، وارک و کوه کلا) بررسی شد. همچنین، تأثیر این همزیستی بر رشد و عملکرد اسانس گیاه دارویی آویشن کوهی ارزیابی شد. نتایج نشان داد که مقدار منیزیم خاک همبستگی مثبت با تعداد اسپورهای خاک (84/0+) و کلونیزاسیون ریشه (92/0+) داشت، اما مواد آلی خاک همبستگی معنی‌داری با مقدار اسپورهای موجود در خاک و نیز کلونیزاسیون قارچ‌های میکوریز آربوسکولار با ریشه گیاه دارویی آویشن کوهی نشان نداد.کلونیزاسیون قارچ‌های میکوریز آربوسکولار همبستگی معنی‌دار و مثبت با وزن خشک اندام هوایی (79/0+) داشت. همچنین، تعداد اسپورهای موجود در خاک و درصد کلونیزاسیون قارچ‌های میکوریز آربوسکولار همبستگی مثبت با عملکرد اسانس به ترتیب به میزان 91/0 + و 93/0 + داشت. با توجه به اهمیت همزیستی قارچ‌های میکوریز آربوسکولار و تعامل آن با عناصر غذایی خاک، این اطلاعات می‌تواند در برنامه‌های توسعه کشت گیاهان دارویی مؤثر باشد.