نمونه‌برداری دنباله‌دار شته‌های Rhopalosiphum maidis و Schizaphis graminum (Hem.: Aphididae) در مزارع گندم منطقه باجگاه، استان فارس

طی نمونه‌برداری‌هایی که در سال زراعی 90-‌1389 از شته‌های Rhopalosiphum maidis F. و Schizaphis graminum R. در مزارع گندم منطقه باجگاه، استان فارس، انجام شد، پراکنش فضایی و مدل‌های نمونه‌گیری دنباله‌ای با دقت ثابت مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور دو مزرعه دو هکتاری انتخاب و به‌صورت هفتگی نمونه‌برداری انجام شد. در هر تاریخ تعداد 200 بوته گندم به‌طور تصادفی انتخاب و تعداد شته‌های آن‌ها شمارش شد. براساس مقدار RV، بهترین واحد نمونه چهار ساقه محاسبه شد. این داده‌ها برای تعیین الگوی توزیع فضایی جمعیت شته به دو روش رگرسیونی Taylor و Iwao مورد استفاده قرار گرفت. براساس این دو روش، توزیع شته‌های R. maidis و S. graminum در مزارع گندم تجمعی بود. همچنین، مقدار ضریب تبیین (R2)، روش Taylor را مناسب‌تر از روش Iwao نشان داد. باتوجه به معنی‌دار نشدن شیب خط رگرسیون بین دو گونه R. maidis و S. graminum، مدل Green یکسانی برای این دو گونه ارایه شد. در این مدل، در سطوح دقت 15/0‌، 25/0 و 3/0، به‌ترتیب 20، 12 و 9 عدد نمونه (چهار ساقه) مورد نیاز بود. مقایسه روش Green با روش متداول نمونه‌برداری نشان داد که در سطوح دقت 15/0، 25/0 و 3/0، تعداد نمونه مورد نیاز به‌ترتیب 05/1 ± 8/77، 91/0 ± 3/78 و 81/0 ± 4/81 درصد کاهش یافت. بر اساس مدل Wilson و Room، زمانی‌که میانگین جمعیت شته‌های R. maidis و S. graminum، 6/1، 86/3 و 62/5 عدد در یک واحد نمونه بود، نسبت آلودگی بوته‌های گندم در مزرعه به‌ترتیب به 50/0، 75/0 و 85/0 رسید. بنابراین، با افزایش درصد آلودگی نمونه‌ها، تعداد نمونه لازم کاهش خواهد یافت.