نقش کانی اسمکتیت در زمین‌لغزش و فرسایش خندقی بر روی سازند آواری کشکان در حوضه مرک استان کرمانشاه

سازند کشکان در منطقه زاگرس عمدتاً شامل رس، سیلت و ماسه سنگ با توپوگرافی تپه ماهوری و کاربری جنگل و دیمزار می باشد. این تحقیق در سرشاخه حوضه آبخیز مرک در استان کرمانشاه انجام گرفت. اهداف این تحقیق بررسی فرسایش غالب سازند مارنی کشکان و نهشته های حاصل از آن (پادگانه‌های آبرفتی) و نیز شناسایی کانی های غالب سازند و خاک حاصل از آن می باشد. نمونه های خاک سطحی و سازند از نقاط با فرسایش خندقی و لغزش در صحرا برداشت و مورد آزمایش قرار گرفت. شدت فرسایش با مدل MPSIAC برآورد گردید و کانی های خاک و سازند به روش تفریق پرتو ایکس شناسایی شدند. نتایج این بررسی نشان داد که لغزش و فرسایش خندقی به ترتیب در اراضی تپه ماهوری و نهشته های کم شیب وجود دارد که با ایجاد ترک های سطحی شروع می شوند. در پهنه های لغزشی، اسمکتیت کانی غالب سنگ و خاک این سازند بوده و کوارتز، کلسیت، دولومیت و کائولینیت کانی های همراه بودند. در فرسایش خندقی میکا-اسمکتیت کانی غالب، ورمیکولیت کانی بعدی و سایر کانیها همراه شبیه منطقه لغزش می باشد. شدت فرسایش سالانه منطقه لغزش و فرسایش خندقی با استفاده از مدل MPSIAC به ترتیب 66/16 و 50/12 تن در هکتار در سال برآورد گردید. فاصله زیاد بین لایه‏ای اسمکتیت موجب فرسایش پذیری خاک و پدیده واگرایی و در نتیجه تشکیل فرسایش تونلی و بریدگی عمدی می شود.