نقش ویژگی‌های زمین‌شناسی و زمین‌ریخت‌شناسی در آلودگی رودخانة سیروان

عوامل زمین‌شناسی و زمین‌ریخت‌شناسی می­توانند در آلودگی یک رود تأثیر داشته باشند. برای بررسی نقش این عوامل در تولید آلودگی، بخش غربی حوضة رودخانة سیروان به عنوان نمونه انتخاب شد. در این بخش شش ایستگاه اندازه‌گیری تعیین گردید که در هر فصل، 2 تا 3 بار از نمونه‌های گرفته شده 9 شاخص آلودگی به دست آمد. تطبیق نتایج این آزمایش‌ها با عوامل آلاینده و عوامل مختلف زمین‌شناسی و زمین‌ریخت‌شناسی بالادست آن نشان داد که گذشته از آلوده شدن این رود توسّط فاضلاب‌های انسانی، عواملی مانند جنس زمین‌شناسی، مراحل خاصّ تحوّل در بعضی بخش‌های حوضه و تغییر کاربری‌های زمین شرایط ویژه‌ای را رقم می­زنند که باعث می­شود، برحسب نوع و میزان بارش در هر فصل، نوع و مقدار ویژه‌ای از رسوب حمل شود که مقدار کدورت و مواد محلول جامد را در بخش‌های مختلف حوضه به گونة متفاوت نمایش دهد. این شاخص‌ها نیز در هدایت الکتریکی، شوری و مقدار اکسیژن محلول اثر می­گذارند. برداشت غیر مجاز شن و ماسه از بستر رود و فرسایش پادگانه‌ها در بعضی بخش‌ها عاملی است که به طور موضعی تولید رسوب را به دنبال دارد؛ ولی جنس زمین‌شناسی و هوازدگی آن‌ها، ناپایداری بعضی دامنه‌ها و همچنین رسوبات ژلیفلوکسیونی که در پلیوستسن دره‌های فرعی سیروان را پر نموده‌اند، از عوامل مهمّی­اند که در مقدار و نوع رسوب تحویلی به رودها ایفای نقش می­کنند.