نقش منابع جنبی در تصحیح بستان‌العارفین و تحفةالمریدین

بنا بر شیوة مرسوم، تصحیح هر متنی باید براساس دست‌نوشته یا دست‌نوشته‌هایی از آن متن انجام گیرد، امّا گاهی به دلایل گوناگون ـ همچون ناآشنایی کاتبان ـ تبدیل و تحریف‌هایی در متون کهن راه می‌یابد که آنها را از اصل خود دور می‌کند و رسیدن به اصل را به کمک نسخه‌ها دشوار می‌سازد، به‌خصوص وقتی که دست‌‌نوشتة متنی منحصربه‌فرد و یا با نسخه‌‌های دیگر متفاوت باشد. در اینجاست که مصحّح از مراجعه به منابع موضوع متن یا مآخذ مؤلّف ناگزیر است. ما در تصحیح بستان‌العارفین و تحفةالمریدین، از آثار قرن پنجم ـ که نسخه‌‌های شناخته‌شدۀ آن با هم متفاوت‌اند و مشکلات و مبهمات کهن‌ترین نسخۀ آن با مقابله حل نمی‌‌شود ـ در مواردی از همین شیوه بهره برده‌ایم و بسیاری از خطاهای آن را اصلاح کرده­ایم. عرضة نمونه‌هایی از آن و چند متن کهن دیگر، میزان اهمّیّت و نقش منابع و مآخذ را در تصحیح متون تأیید می‌کند. ا.