نقش معماری داخلی در حفظ ارزش های نهفته در بنای تاریخی (بررسی انتقادی باززنده سازی در موزه های موسیقی، مقدم و صبا)

به حکم آنکه حفاظت و باززنده‌سازی بناهای تاریخی مستلزم ایجاد دگرگونی در بخش‌های مختلف درون و برون بنا است، تغییر در فضای داخلی آن را در پی خواهد داشت. از این‌رو فهم نقش معماری داخلی در تغییر کاربری بناهای تاریخی و نسبت آن با معماری از نظر میزان مداخله در بنا مسئله‌ای است درخورِ تأمل. جایگاه معماری داخلی در باززنده‌سازی بناهای تاریخی کجاست؟ و چگونه می‌تواند در جهت حفظ ارزش‌های بنا شکل گیرد؟ به منظور بررسی این امر سه بنای مسکونی که به موزه تبدیل شده‌اند انتخاب و راهکارهای طراحی معماری داخلی در تغییر شکل بنای تاریخی به موزه به بحث و نقد گذاشته شد. مورد اول موزه موسیقی در خانه‌ای مسکونی از آثار معماری دوره پهلوی دوم شکل گرفته است. مورد دوم، خانه پدری دکتر محسن مقدم نخستین موزه دانشگاهی ایران به‌شمار می‌آید و مأمن آثار کم‌نظیری از تاریخ هنر ایران است. سومین نمونه موزه صبا، نخستین تجربه اداره کل موزه‌های ایران در ایجاد یک موزه بیوگرافیک در خانه شخصی استاد ابوالحسن صبا است که از آثار معماری دوره پهلوی اول برپا شده است. بررسی و مقایسه این سه نمونه نشان می‌دهد معماری‌داخلی در مواجهه با بناهای تاریخی ضمنِ رعایت اصول مسلم و معتبر این فن چون اصل بازگشت‌پذیری در پی ایجاد بستری مناسب در بنای تاریخی خواهد بود که همزمان دو امر ارزشی را، یعنی ارزش‌های نهفته در بنای تاریخی و مجموعه‌ای که با تبدیل شدن بنا به موزه در آن جای می‌گیرد، نه تنها بدون مخدوش کردن دیگری، بلکه با تلاش بسیار در جلوه دادن هر یک در پناه دیگری مهیا کند.