نقش آنتاگونیست‌های سروتونرژیک بر یادگیری و حافظه جهت‌یابی در موش‌های صحرایی نر مبتلا به استرس

چکیده زمینه و هدف: هیپوکامپ غنی از گیرنده‌های کورتیکوستروئیدی و سروتونرژیک است و نقش مهمی در حافظه و درک فضایی دارد. در این مطالعه به بررسی اثرات فلوکستین و سیپروهپتادین بر یادگیری و حافظه جهت‌یابی موش‌های صحرایی پرداخته شد. روش‌ بررسی: در این مطالعه تجربی، ۳۰ رأس موش صحرایی نر به 5 گروه شامل: کنترل، تحت استرس بی‌حرکتی، تیمار فلوکستین، تیمار سیپروهپتادین و فلوکستین+ سیپروهپتادین تقسیم شدند. اعمال استرس بی‌حرکتی به‌وسیله محدودکننده پلی‌اتیلنی انجام شد. فلوکستین 20 و سیپروهپتادین (دوز 4 میلی‌گرم برکیلوگرم ‌وزن بدن) به‌صورت داخل‌صفاقی به مدت 2 هفته تزریق شد. در پایان دوره تیمار، یادگیری و حافظه جهت‌یابی حیوانات، با استفاده از آزمون‌های ماز شعاعی و صلیبی ارزیابی گردید. پس از اتمام آزمون‌های رفتاری، سطح سرمی کورتیکوسترون و مالون‌‌دی‌آلدئید بافت هیپوکامپ اندازه‌گیری شد. یافته‌ها: در این مطالعه، استرس بی‌حرکتی سبب افزایش زمان یافتن غذا و کاهش درصد تناوب در مقایسه با گروه کنترل گردید. تجویز فلوکستین منجر به افزایش معنی‌دار زمان یافتن غذا و کاهش معنی‌دار درصد تناوب در مقایسه با گروه کنترل و بیمار شد. تجویز همزمان سیپروهپتادین با فلوکستین از اثرات این دارو جلوگیری کرد. در حیوانات تحت استرس نیز در مقایسه با کنترل، میزان MDA افزایش، اما غلظت کورتیکوسترون کاهش یافت؛ درحالی‌که تجویز فلوکستین یا سیپروهپتادین در مقایسه با گروه بیمار، کورتیکوسترون را افزایش و میزان MDA را کاهش داد. نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد استرس بی‌حرکتی منجر به تخریب یادگیری و حافظه جهت‌یابی، کاهش کورتیکوسترون و افزایش MDA می‌شود. با توجه به اثرات بازدارنده سیپروهپتادین بر عملکرد فلوکستین در تخریب یادگیری و حافظه جهت‌یابی، احتمالاً داروی اخیر به‌واسطه سیستم سروتونرژیک این اثرات خود را اعمال می‌کند.