مکان‌یابی و تحلیل وضعیت توسعه‌ای جنگلداری شهری تبریز با استفاده از MCDM و GIS

با توسعة شهرنشینی، انسان­ها به­تدریج از طبیعت دور می­شوند و به همان نسبت، نیازهای زیست­محیطی، جسمی و روحی­شان به فضای سبز افزایش می­یابند. هدف این پژوهش؛ مکان‌یابی مناطق مستعد توسعة جنگلداری شهری کلان‌شهر تبریز از دیدگاه ضرورت توسعه و نیاز شهروندان (نه از منظر اکولوژیک) و ارائه راهکارهای توسعه‌ای است. 14 معیار در قالب نقشه‌های رستری استاندارد­شده بر مبنای پژوهش­های پیشین و نظرات کارشناسی انتخاب شدند. جدول مقایسة زوجی معیارهای مذکور تشکیل و وزن و اهمیت هر معیار محاسبه شد. پس از انجام فرآیند ارزیابی چند‌معیاره، نقشة نهایی اولویت‌بندی مناطق مناسب توسعه جنگلداری شهری تولید و مساحت و درصد هر یک از اولویت­های اول، دوم و سوم نسبت به کل مساحت شهر محاسبه شد. بر این اساس 8/29 درصد از مساحت تبریز دارای بیشترین اولویت برای توسعة فضای سبز است. در مرحله بعد با روی­هم­گذاری نقشة نهایی اولویت‌بندی­شده با نقشة کاربری اراضی فعلی، مساحت و درصد هر یک از اولویت­های اول، دوم و سوم در کاربری‌های مختلف فعلی به­دست آمد. مقایسة نقشه‌های مذکور نشان داد که 50 درصد از مناطق اولویت‌دار برای توسعة جنگلداری شهری، در مناطق مسکونی فعلی، 39 درصد در زمین‌های خالی، 5/9 درصد در اراضی زراعی و باغ و 5/1 درصد در فضای سبز فعلی قرار گرفته­اند. این نتایج نشان‌دهندة انباشتگی ساختمانی بیش‌ازحد و نامتعادل در بیشتر مناطق شهرداری تبریز است که باید سیاست کلی در این مناطق؛ توقف ساخت‌وسازهای جدید و اولویت دادن تغییر کاربری بافت فرسوده به احداث فضای سبز باشد.