مورفومتری و بررسی تغییرات مؤلفه‌های هندسی رودخانه‌ی قره‌سو طی دوره‌ی 60 ساله با تأکید بر پایداری رودخانه

چکیده پارامترهای هندسی یک رودخانه به طور پیوسته تغییر پیدا می­کند، چرا که رودخانه یک عارضه­ی هندسی دینامیک است. اما این تغییرات در بیشتر موارد در همه­ی بخش­های مختلف رودخانه از الگوریتم مشخصی تبعیت نمی­کند. برخی از این تغییرات در بخشی از رودخانه ممکن است به شکل افزایشی و در بخشی دیگر به شکل کاهشی باشد. هدف این پژوهش مشخص نمودن کمی مؤلفه­های هندسی رودخانه­ی قره­سو در امتداد نیمرخ طولی آن طی یک دوره­ی زمانی 60 ساله است. در ابتدا بر حسب مشخصات هندسی و عوامل ژئومورفولوژیک، رودخانه به پنج بازه­ی مختلف تقسیم و سپس، با استفاده از عکس‌های هوایی سال 1334 و نیز تصاویر ماهواره­ای سال 1393 مسیر رودخانه در طول دو دوره­ی زمانی رقومی شده و تغییرات بستر و همچنین تعداد قوس‌ها در طول این دو دوره در هر کدام از بازه­ها مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در ادامه، با استفاده از ترسیم قوس‌های مماس بر مآندرهای رودخانه به محاسبه­ی پارامترهای ضریب خمشی، طول موج، طول دره، زاویه­ی مرکزی و شعاع پیچانرودها در پنج بازه تعیین شده پرداخته شده است. یافته‌ها حاکی از تغییر در همه­ی پارامترهای هندسی در بخش­های مختلف رودخانه با تفاوت در نوع و میزان تغییرات است. برای نمونه، در بازه­ی اول و سوم پارامترهای ژئومورفیک ذکر شده افزایش و در بازه‌های دوم و چهارم و پنجم کلیه­ی پارامترهای ژئومورفیک کاهش پیدا کرده­انـد. کاهش پارامـترها بیانـگر پایداری و مستقیم شـدن مجرا و افزایش آنها بیانگر ناپایداری رودخانه است.