ملاحظات ویرایش متون کهن با توجه به «هنرسازه»ای بدیعی

Authors

  • علی جلالی دانش‌آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
  • منوچهر فروزنده فرد دانشجوی کارشناسی ارشد فرهنگ و زبان‌های باستانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
Abstract:

دربارۀ رسم‌الخط قدیم نسخه‌های خطی در بیشتر کتب تصحیحی و کتبی که دربارۀ نسخه‌شناسی و تصحیح متون نوشته شده‌است بحث­هایی به چشم می‌خورد؛ اما دربارۀ استفادۀ هنری شعرا از ویژگی‌های رسم‌الخط کهن کمتر سخن به میان آمده‌است. در کتب بلاغی نیز دربارۀ انواع ترفندهای بدیعی سخن رفته‌است؛ اما سخنی از ترفندهای بدیعی وابسته به رسم‌الخط نیست. هنرسازه‌ای که در این جستار بررسی می‌شود، در شکل ظاهری و نوشتاری یک اثر ادبی جلوه‌گر می‌شود و وابسته به رسم‌الخط خاص زبان فارسی است و از هر دو حیث صورت و معنا زیبایی‌آفرین است. در واقع، مبنای هنرسازۀ بدیعی مورد بحث، یکی عوامل صوری خط و زبان و دیگر مبحث تقارن و قرینه‌پردازی است که از کهن‌ترین عوامل نظم و زیبایی‌بخشی در اقسام هنر است. تتبع در اشعار شاعران و بسامد استفاده از این هنرسازه نشان می‌دهد شاعران در استفاده از آن خلاق و آگاه بوده‌اند. جست‌وجو در متون منظوم و منثور فارسی و گاه مقابلۀ چند تصحیح از یک اثر برای یافتن مواردی از هنرسازۀ بدیعی مدنظر، روش این پژوهش است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

full text

جایگاه زنان در متون نثر فارسی کهن

اقوام گوناگون، بنابر فرهنگ و تمدن قومی و نژادی، اساطیر، مذهب، و شرایط ویژه جغرافیایی، تاریخی، اجتماعی، اقتصادی، و سیاسی، دیدگاه هایی گوناگون نسبت به زن داشته اند و همین مساله جایگاه اجتماعی و حقوقی زن را، در جوامع گوناگون و در طول تاریخ، دیگرگون کرده است.در فرهنگ و ادبیات هندوستان، زنان در نقش های الاهه، اسطوره ای، روحانی، جادوگر، دلاله، و مانند آن دیده می شوند و کتاب هایی چون کلیله و دمنه، سند...

full text

آموزه‌های تعلیمی در متون کهن با تکیه بر مرزبان‌نامه

این پژوهش با هدف بررسی آموزه­های تعلیمی در متون کهن با تکیه بر «مرزبان نامه» انجام شده است. بسیاری از آثار فاخر ادب فارسی آثاری هستند که در قالب آموزه­های تعلیمی نگاشته شده­اند. کتاب «مرزبان نامه» نیز از جزو آثار ارزشمند در حوزه ادبیات تعلیمی است که سرشار از مفاهیم مختلف دینی، فرهنگی، اجتماعی، اخلاقی، سیاسی، اقتصادی و غیره است که با گذشت قرن­ها از تألیف آن همچنان می­تواند برای نسل امروز و نسل­ه...

full text

تعبیر «راه راست» در متون کهن

با توجه به کثرت کاربرد راست در مفهوم سوی و جهت، محققان در گزارش یا تصحیح متون پیشین؛ از جمله شاهنامه، وقتی به تعبیر «راه راست» برخورده‌اند، آن را در مقابل راه یا جانب چپ تصور کرده‌اند و از ریشه کهن «راه» و معنی اصلی «راه راست» غفلت کرده‌اند. بررسی کتابخانه‌ای تعبیر «راه راست» در متون کهن نشان می‌دهد، وقتی «راست» صفتِ «راه» باشد، دارای مفهوم سوی و جهتِ راست در مقابل چپ نیست؛ بلکه به معنی آشکار و ر...

full text

اخلاق پزشکی در برخی متون کهن ایران‌زمین

زمینه: متون کهن فارسی مضامین بلندی را در خود جای داده­اند که می‌توانند حتی برای بشر امروزی، بدیع و راه‌گشا باشند. از جمله ‌این مضامین، توصیه‌های اخلاق پزشکی است که در مطاوی این متون دیده می‌شود. قابوس‌نامه، کفایه‌الطب، پندنامهاهوازی، چهارمقاله، خفی علائی، کلیله ودمنه و برخی متون تاریخ پزشکی از جمله آثاری هستند که در این تحقیق و برای این منظور بررسی شدند.   نتیجه‌گیری: اخلاق پزشکی از موضوعاتی ا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 3

pages  97- 114

publication date 2018-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023