مقیاس‌های فضایی- زمانی ژئومورفیک در سیستم‌های ساحلی و جایگاه آن در مدیریت محیط‌های ساحلی

فرایندها و پدیده‌های ژئومورفیک نشان دهنده‌ی ارتباط بین دینامیک درونی و بیرونی و نیز مقاومت‌ زمین‌ ‌(لیتولوژی و ساختمان) هستند، که در طول فضا و زمان عمل می‌کنند. تغییرات نیروها و مقاومت‌ها در طول زمان و فضا موجب جابه‌جائی مواد زمین شناسی و پیدایش فرایندهای و اشکال ناهمواری محیط‌های ژئومورفیک می‌شوند. بر این اساس اشکال و فرایندهای حاکم بر سطح زمین، از پیچیدگی و گستردگی فراوانی برخوردار است. مقیاس‌های ژئومورفیک بازنمایی فرایندها و پدیده‌های ژئومورفیک هستند که در گستره فضا و زمان تعریف می‌شوند. که در سیستم‌های محیطی اثرگذار هستند. در این ارتباط سیستم‌های ساحلی به عنوان یکی از پیچیده‌ترین و دینامیک ترین سیستم‌های محیطی به عنوان یک محیط میانی دو سیستم متقابل دریا و خشکی تعریف میشود که به طور متقابل عملکرد فرسایش و رسوب در واکنش به متغیرهای بیرونی را به همراه دارد که ناشی از عوامل طبیعی و آنتروپوژنتیک ناشی می‌شود و هریک در دامنه‌ای از مقیاس‌های فضایی و زمانی متفاوتی عمل می‌کند. در این مقاله با طرح مساله مقیاس، اهمیت و طبقه‌بندی آن، تلاش شده است مقیاس فضایی زمانی و فضائی در سیستم‌ها و فرایند ساحلی و نیز کاربرد آن در مدیریت محیط مورد بررسی قرار گیرد. در این راستا اقدام به طبقه‌بندی فرایندهای ساحلی مطابق با مقیاس های فضایی و فضائی شد. نتایج نشان داد شناخت مقیاس‌های زمانی و فضایی در فرایندها و فرم‌های ساحلی نقش برجسته‌ای را در مدیریت محیط و برنامه ریزی از قبیل تهیه نقشه‌های مخاطرات ژئومورفیک ساحلی و نیز واکنش سنجی سیستم‌های ساحلی خواهد داشت. زیرا دامنه‌ی زمانی و فضائی اثرگذاری انواع فرم‌ها و فرایندهای ساحلی با یکدیگر متفاوت است و از این رو‌ در برنامه‌ریزی‌های محلی، منطقه‌ای و ملی ضروری است برنامه‌ریزی‌های مقابله با فرایندها مطابق با مقیاس آن‌ها تعریف شود.