مقایسۀ آثار ضدباکتریایی عصارۀ گلسنگ‌های Glypholecia scabra و Rhizoplaca melanophthalma بر برخی باکتری‌های استاندارد

مقدمه: در حال حاضر مقاومت ضدمیکروبی در میان باکتری‌ها و دیگر موجودات بیماری‌زا تهدید جدی برای مدیریت بیماری‌های عفونی است. جستجوی داروهای فعال زیستی جدید با منشأ طبیعی در گلسنگ‌ها موضوع بسیاری از گروه‌های تحقیقاتی است‏. ‏‏ مواد و روش‏‏ها: عصارۀ استونی گلیفولسیا اسکابرا و ریزوپلاکا ملانوفتالما با استفاده از دستگاه سوکسوله تهیه شد. آثار ضدباکتریایی عصاره با استفاده از محیط کشت مولرهینتون آگار و آنتی‌بیوتیک‌های استاندارد کربنیسیلین و آزیترومایسین به‌روش کربی بائر بر روی باکتری‌های گرم مثبت و منفی شامل باسیلوس سرئوس، باسیلوس سوبتلیس، استافیلوکوکوس اورئوس، میکروکوکوس لوتئوس، سودوموناس آئروجینوزا ، کلبسیلاپنومونیه، پروتئوس ولگاریس، سراشیا مارسنس و اشریشیا کلی بررسی شد. حداقل غلظت مهارکننده و حداقل غلظت کشندگی عصاره‌ها نیز تعیین شد. ‏‏ نتایج: عصاره استونی گلیفولسیا اسکابرا بر روی باکتری‌های گرم مثبت باسیلوس سرئوس، باسیلوس سوبتلیس، میکروکوکوس لوتئوس، استافیلوکوکوس اورئوس و همچنین بر باکتری گرم منفی پروتئوس ولگاریس به‌ترتیب با مقادیر حداقل غلظت مهارکنندگی 16/0، 26/0، 04/1، 65/0 و 11/0 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر آثار مهاری قابلِ‌توجهی نشان داد. عصارۀ ریزوپلاکا ملانوفتالما بر باکتری‌های گرم مثبت باسیلوس سرئوس، باسیلوس سوبتلیس، استافیلو کوکوس اورئوس و میکروکوکوس لوتئوس به‌ترتیب با مقادیر 04/0، 08/0، 04/1 و 16/0 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر حداقل غلظت مهارکنندگی نشان داد اما بر باکتری‌های گرم منفی تأثیر نداشت. ‏ بحث و نتیجه‏گیری: تاکنون آثار ضدمیکروبی گلیفولکیا اسکابرا گزارش نشده است. نتایج این پژوهش تأثیر ضدباکتریایی هر دو گونه گلسنگ بومی ایران را اثبات می‌کند؛ بنابراین عصارۀ استونی این گلسنگ‌ها می‌تواند جایگزین خوبی برای آنتی‌بیوتیک‌های درمانی باشد که نیازمند مطالعات بیشتر است.