مقایسه نقش رضاشاه و آتاتورک در توسعه سیاسی ایران و ترکیه

این مقاله به بررسی نقش نخبگان سیاسی در توسعة سیاسی ایران و ترکیه می‌پردازد و در این راستا نقش رضاشاه و آتاتورک در توسعة سیاسی موردمطالعه قرار می‌دهد و درصدد صورت‌بندی اشتراکات و تفاوت‌های آنهاست. چارچوب مفهومی مقاله بر نظریات نخبه‌گرایی متکی است و فرض آن بر این حدس استوار است که ویژگی‌ها، باورها و ارزش‌های شخصی رضاشاه و آتاتورک، نقشی تعیین کننده در نحوه و نتیجة نوسازی کشورهای ایران و ترکیه داشته است. روش تحقیق مقایسة تطبیقی مؤلفه‌های ارزشیِ رهبران نوسازی ایران و ترکیه در فرایند نوسازی است. داده‌های مقاله از تحلیل‌های تاریخی ثانویة مقطع موردنظر برای دو کشور استخراج شده است. روش تحلیل کیفی و متکی بر مقایسة تفاوت‌ها و تشابهات شیوه‌های مواجهة رضاشاه و آتاتورک با مسائل توسعه است. این مقاله در نتیجه‌گیری استدلال می‌کند که سیاست در کشورهای خاورمیانه، با توجه به وضعیت تاریخی و فرهنگی آنها، اقتضائات خاص خود را دارد و تفاوت‌های فردی رضاشاه و آتاتورک در تعامل با این خصوصیات موجد تفاوت توسعة سیاسی حاصل‌شده در دو کشور ایران و ترکیه است.