مقایسه متغیرهای محیطی و پوشش گیاهی در رویشگاه‌های ممرز (Carpinus betulus) و کچف (C. × schuschaensis) در جنگل‌های نقیبده و مزده ساری و معرفی جامعه جدید کچف

سرده ممرز (Carpinus L.) از تاکسون­‌های متداول جنگل‌های معتدله نیمکره شمالی است که سه گونه از آن (ممرز، لور و کچف) در جنگل‌­های هیرکانی انتشار دارند. این گونه‌ها از عنصرهای اصلی برخی از جوامع گیاهی هیرکانی به‌شمار می­روند که اغلب حضور قابل توجهی دارند. در این پژوهش، ویژگی­‌های محیطی و پوشش گیاهی رویشگاه‌های کچف و ممرز در قسمت‌هایی از جنگل‌های حفاظتی منطقه نقیبده و مزده ساری مطالعه شد. داده‌های پوشش گیاهی و برخی متغیرهای محیطی با برداشت 46 قطعه‌نمونه ثبت و جمع‌آوری شدند. برداشت و تحلیل داده‌­های پوشش گیاهی بر اساس روش براون- بلانکه انجام شد. برای طبقه‌بندی پوشش گیاهی از TWINSPAN و برای تجزیه و تحلیل پوشش گیاهی در ارتباط با متغیرهای محیطی از رسته‌بندی CCA استفاده شد. بر اساس نتایج TWINSPAN، پوشش گیاهی مورد مطالعه به چهار گروه طبقه‌­بندی شد که به دو جامعه تعلق داشتند: Djazirei 1964 Querco castaneifolia-Carpinetum betuli و Zelkovo carpinifoliae-Carpinetum schuschaensis ass. nov. (جامعه جدید کچف- آزاد) با ترکیب گونه‌­های شاخص Carpinus × schuschaensis، Zelkova carpinifoliaو Pyrus boissieriana. متغیرهای توپوگرافی و بافت خاک بین دو جامعه مذکور، اختلاف معنی‌­دار داشتند. به‌طوری که جامعه اول در دامنه‌های به‌­نسبت کم‌­شیب (متوسط 41 درصد) با جهت جنوب­ غربی و خاک‌هایی با درصد سیلت بیشتر حضور داشت، اما جامعه دوم در دامنه‌های پرشیب (متوسط 74 درصد) با جهت جنوب ­شرقی و خاک‌هایی با درصد شن بیشتر مستقر شده بود. تاج‌پوشش جامعه دوم به‌طور معنی‌داری بیشتر از جامعه اول بود. این دو جامعه در اتحادیه Parrotio-Carpinion Djazirei 1964 قرار گرفتند.