مقایسه شاخص‌های مختلف رشد و تولید بذر در نهالهای دانه‌رست و قلمه‌رست هوهوبا

درختچه هوهوبا (Simmondsia chinensis (Link) C. K. Schneid.) یکی از گیاهان بسیار مقاوم‌ به خشکی و مولد دانه‌ها‌ی حاوی 50 درصد روغن یا موم مایع (Liquid wax) است که در صنایع داروسازی، مواد و لوازم آرایشی و بهداشتی، تولید روغن خوراکی و غیره مصرف می‌شود و توانمندی فراوانی دارد. به‌منظور بررسی موفقیت ازدیاد رویشی برای تولید نهال‌های همگن و مقایسه با نهال‌های بذری، تعدادی قلمه‌ ریشه‌دار شده یکساله‌ همراه با نهالهای بذری همسال در اسفند 1385 در جهرم کاشته شدند و درصد زنده‌مانی و شاخص‌های مختلف رشد از قبیل ارتفاع، قطر تاج، تعداد شاخه‌ها و مقدار تولید بذر در طول پنج سال اندازه‌گیری و یادداشت‌برداری شده و داده‌ها توسط نرم‌افزار SAS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. درصد زنده‌مانی نهال‌های حاصل از قلمه‌های ریشه‌دار (قلمه‌رست) و نهالهای بذری (دانه‌رست) در پنج سالگی به‌ترتیب 90 و 82 درصد بود. البته در مقایسه میانگین‌ها به‌روش دانکن (پنج درصد)، ارتفاع و قطر تاج نهالهای نر و ماده دانه‌رست به‌طور معنی‌داری از نهالهای قلمه‌رست بیشتر بود. همچنین میانگین تعداد شاخه‌های اصلی نهالهای ماده دانه‌رست نسبت به نهال‌های قلمه‌رست (نر و ماده) به صورت معنی‌داری افزایش نشان داد، اما میانگین تعداد بذر در هر پایه از درختچه‌های قلمه‌رست به‌صورت معنی‌داری (پنج درصد) بیش از درختچه‌های دانه‌رست بود. به‌طورکلی از نظر مقاومت به سرما تفاوت معنی‌داری بین نهال‌های دانه‌رست و قلمه‌رست مشاهده نشد. بنابراین توصیه می‌شود در احداث باغ هوهوبا به‌منظور تولید بذر، در کشت آبی و باغبانی از نهالهای قلمه‌رست و یا ریزازدیادی شده و در توسعه فضای سبز در مناطق خشک، از نهالهای دانه‌رست استفاده شود.