مقایسه روش های تجزیه و تحلیل حالت های شکست و تحلیل تشدید کارکردی در ارزیابی ریسک عملیات پرس کاری

زمینه: ماشین ­آلات به­ خصوص ماشین پرس سهم بزرگی در بروز حوادث شغلی و هزینه­ های مربوط به آن­ ها دارند. هدف: این مطالعه به ­منظور ارزیابی خطر عملیات پرس ­کاری با استفاده از دو روش­ سنتی و جدید ارزیابی خطر عملیات پرس­ کاری انجام شد. مواد و روش ­ها: این مطالعه توصیفی-تحلیلی در سالن پرس یکی از کارخانجات تولید خودرو در سال 1396 انجام شد. ارزیابی ریسک به دو روش حالات شکست و تحلیل اثرات آن و روش تجزیه و تحلیل تشدید کارکردی که براساس مهندسی تاب­ آوری توسعه یافته، انجام شد. پس از شناسایی و تعیین شش جنبه­ کارکردهای عملیات پرس کاری، تغییرپذیری و تشدید آن­ ها تعیین گردید که منجر به ارائه­ راهکارهای میراکننده شد. یافته­ ها: از بین 72 حالت شکست بالقوه، بیست حالت در یکی از عوامل خطرزای عدد اولویت ریسک (شدت، احتمال وقوع و نرخ کشف) امتیازی برابر یا بیش ­تر از پنج داشتند و سایر حالات شکست شناسایی شده در سطح عادی بودند و نیازی به اقدامات اصلاحی جدید نداشتند. همچنین پانزده کارکرد برای عملیات پرس کاری شناسایی شد که از این بین هفت کارکرد (برنامه ­ریزی، نقشه­ کشی، تهیه­ اوراق خام، راه ­اندازی لیفتراک، راه­ اندازی ماشین پرس، آمارگیری و تحویل قطعات پرس کاری شده) دارای حالت تشدیدشوندگی بودند. نتیجه­ گیری: با توجه به تمرکز روش حالات شکست و تحلیل اثرات آن بر مسایل فنی و دید جزئی ­نگر این روش و همچنین دید کلی­ نگر و سازمانی روش تجزیه و تحلیل تشدید کارکردی استفاده همزمان این دو روش کمک قابل توجهی به بهبود وضعیت ایمنی سیستم می ­کند.