مقایسه دیدگاه کودکان مبتلا به آسم و مادرانشان در رابطه با کیفیت زندگی

مقدمه: آسم از بیماری‌های مزمن و شایع کودکان است که علی‌رغم پیشرفت‌های درمانی دارای مرگ و میر بالا می‌باشد، در حال حاضر تخمین زده می‌شود در سطح جهان 300 میلیون بیمار آسمی وجود داشته، مهم‌تر آن که این میزان رو به افزایش است. آنچه که در درمان آسم اهمیت دارد علاوه بر کنترل علایم بیماری، بهبود کیفیت زندگی بیمار است. با توجه به این که تأثیر آسم و عوارض ناشی از آن برروی کیفیت زندگی از دیدگاه کودکان بیمار و افراد درگیر با آن هنوز ناشناخته است. جهت ارایه تصویری از آثار بیماری آسم روی زندگی کودکان مبتلا لازم است مستقیماً کیفیت زندگی آنان ارزیابی شود لذا این مطالعه با هدف بررسی مقایسه‌ای کیفیت زندگی کودکان مبتلا به آسم از دو دیدگاه خود و مادرانشان در سال 1388 انجام شد. روش: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی کودکان مبتلا به آسم بستری در بخش‌های داخلی و اورژانس بیمارستان بعثت شهر سنندج در فاصله زمانی پاییز و زمستان 1387 به صورت نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و کیفیت زندگی آن‌ها از دیدگاه کودکان (38 نفر) و مادرانشان (38 نفر) مورد بررسی قرار گرفت. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه‌های کیفیت زندگی (PedSQL) قابل بررسی در دو دیدگاه کودک و مادر که هر کدام شامل 28 سؤال در چهار بعد مشکلات مربوط به آسم (11 سؤال)، مشکلات مربوط درمان (11 سؤال)، مشکلات مربوط به نگرانی‌ها (3 سؤال) و مشکلات مربوط به ارتباطات (3 سؤال)، با نمره‌بندی لیکرت پنج تایی (هرگز، به ندرت، گاهی، اغلب اوقات و همیشه) از صفر تا چهار که نمره بالاتر نشان‌دهنده مشکل بیشتر و کیفیت زندگی پایین‌تر می‌باشد. در مجموع روش گردآوری داده‌ها مصاحبه با ساختار می‌باشد. اطلاعات با استفاده از روشهای آمار استنباطی (آزمون t و کایدو) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: میانگین کیفیت زندگی از دیدگاه کودکان مبتلا به آسم 77/12±96/59 و از دیدگاه مادرانشان 73/21±43/81 بود. مقایسه میانگین نمرات کیفیت زندگی از دیدگاه کودکان و مادران با استفاده از آزمون آماری t در سطح آلفای 5% نشان‌دهنده وجود تفاوت معنادار آماری در نمره کل (000/0=p) و در چهار بعد بیماری آسم (003/0=p) و ابعاد مربوط به درمان بیماری، نگرانی‌ها و ارتباطات (000/0=p) بود. آزمون آماری کای‌دو ارتباط معناداری را بین کیفیت زندگی از دیدگاه کودک با محل سکونت نشان داد (04/0=p) و کیفیت زندگی با سایر مشخصات از جمله سن، جنس و ... رابطه معنادار نداشت. نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش نشان داد که دیدگاه کودکان مبتلا به آسم و مادرانشان نسبت به کیفیت زندگی در ابعاد مختلف با هم متفاوت بوده و کیفیت زندگی از دیدگاه مادران نامطلوبتر از دیدگاه کودکان بود. لذا با توجه به نقش مهم مادر در امر مراقبت از کودکان توصیه می‌شود پرستاران دیدگاه مادران را در رابطه با بهبود کیفیت زندگی کودکان را در برنامهریزی مراقبتی مدنظر قرار داده و زمینه مشارکت هرچه بیشتر آنها را در امر برنامهریزی مراقبتی از کودکان جهت ارتقای هرچه بیشتر کیفیت زندگی آنها فراهم آورند.