مقایسه خاک فسفات داخلی و سوپر فسفات تریپل وارداتی تیمارشده با گوگرد و تیوباسیلوس در انتقال سرب و کادمیوم به نهال پسته

مطالعات متعددی نشان داده‌اند که استفاده از کودهای شیمیایی فسفاتی سبب انتقال عناصر سنگین به محصولات کشاورزی می‌گردد. ازطرف‌ دیگر پتانسیل بالای خاک‌های کربناتی در تثبیت فسفر باعث استفاده از اصلاح‌کننده‌های طبیعی به‌همراه کودهای فسفاتی به‌منظور افزایش کارائی آن‌ها شده است. بنابراین پژوهش حاضر به منظور بررسی توانایی کود سوپرفسفات‌تریپل وارداتی و خاک فسفات داخلی تیمارشده با گوگرد و تیوباسیلوس در تجمع سرب و کادمیوم بر روی نهال پسته انجام گرفت. آزمایش گلخانه‌ایی به‌صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه سطح منبع فسفر (بدون کود فسفری (P0)، 2000 میلیگرم خاک فسفات درکیلوگرم خاک (PR) و 67 میلیگرم کود سوپرفسفات‌تریپل درکیلوگرم خاک (TSP))، دو سطح گوگرد (صفر (S0) و 2000 میلیگرم گوگرد درکیلوگرم خاک (S1)) و دو سطح مایه‌تلقیح تیوباسیلوس (بدون تلقیح (T0) و تلقیح با تیوباسیلوس (T1)) درسه تکرار به‌اجرا درآمد. غلظت کادمیوم و سرب اندام هوایی و ریشه نهال‌های پسته و همچنین غلظت کادمیوم و سرب موجود در هر دو کود فسفاتی به‌طور جداگانه اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد آلودگی کادمیوم در سوپرفسفات‌تریپل 5 برابر بیشتر از خاک فسفات بود ولی اختلاف معنی‌داری در غلظت سرب این دو کود مشاهده نشد. بیشترین تأثیر بر غلظت کادمیوم اندام هوایی را کاربرد سوپرفسفات‌تریپل به‌میزان 5/10% افزایش نسبت به خاک فسفات نشان داد. هم‌چنین استفاده از مایه‌تلقیح تیوباسیلوس افزایش معنی‌داری بر غلظت کادمیوم اندام هوایی (6%) و فاکتور انتقال آن از ریشه به اندام هوایی داشت. کاربرد کودهای فسفاتی باعث کاهش غلظت سرب شد بطوریکه بیشترین غلظت سرب در تیمار شاهد مشاهده گردید.