مقایسه تأثیر دو روش آموزش چهره به چهره و آموزش با کتابچه بر میزان یادگیری بیماران بعد از جراحی‌های ادراری

مقدمه: بیماری‌های دستگاه ادراری شیوع بالایی دارند و با توجه به تأثیر زیاد این بیماری‌ها بر کیفیت زندگی بیماران، آموزش حین ترخیص از اهمیت زیادی برخوردار است. به منظور افزایش اثربخشی برنامه‌های آموزشی، استفاده از روش آموزشی مناسب که منطبق بر نیازها و شرایط بیمار باشد ضروری است. از این ‌رو این مطالعه با هدف مقایسه تأثیر دو روش آموزش چهره به چهره و آموزش با کتابچه بر میزان یادگیری بیماران تحت عمل‌های جراحی دستگاه ادراری انجام شد. روش: این پژوهش یک کارآزمایی بالینی است و بر 200 بیمار که تحت عمل‌های جراحی سنگ‌های ادراری (110 نفر) و جراحی پروستات (90 نفر) قرار گرفته بودند و برای آن‌ها دستور ترخیص صادر شده بود، انجام شد. ابزار گردآوری داده‌ها شامل دو پرسشنامه پژوهشگر ساخته بود که هر کدام میزان آگاهی بیماران از مراقبت‌های مربوط به هر یک از تشخیص‌ها و جراحی‌های ذکر شده را مورد بررسی قرار می‌داد. روش کار بدین صورت بود که واحدهای پژوهش با استفاده از روش نمونه‌گیری مستمر انتخاب شده و به طور تصادفی صرف‌نظر از تشخیص بیماری، در یکی از دو گروه آموزشی قرار گرفتند (تعداد نمونه در هر گروه آموزشی 100 نفر بود). پس از انجام پیش آزمون، برنامه آموزشی اجرا شد و مجدداً میزان آگاهی آن‌ها با ابزاری مشابه بررسی شد. یافته‌ها: براساس نتایج آزمون t تفاوت آماری معناداری بین میزان یادگیری در دو روش آموزشی ذکر شده مشاهده نشد. نتایج آزمون همبستگی نیز نشان داد که در آموزش چهره به چهره میزان یادگیری با افزایش سن کاهش (004/0=p و 28/0-=r) و با افزایش تعداد روزهای بستری (014/0=p و 24/0=r) و سطح تحصیلات (006/0=p و 27/0=r) افزایش یافت. نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های این پژوهش نمی‌توان گفت یکی از روش‌های آموزشی ذکر شده بر دیگری ارجحیت دارد، اما با توجه به این که میانگین سنی واحدهای پژوهش نسبتاً بالا (99/53 سال) و سطح تحصیلات اغلب آن‌ها ابتدایی (5/79%) بود و این دو عامل یادگیری بعد از آموزش چهره به چهره را کاهش می‌دهند، استفاده هم‌زمان از سایر روش‌های آموزشی برای این بیماران توصیه می‌شود. همچنین با توجه به این که یکی از موانع اجرای آموزش به بیمار کمبود وقت پرستاران می‌باشد، می‌توان استفاده از کتابچه‌های آموزشی را توصیه کرد.