مقایسه تأثیر آموزش خودمراقبتی به دو روش چهره به چهره و ویدئوئی بر عزت‌نفس بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیه تحت درمان با همودیالیز

پیش‌زمینه و هدف: عزت‌نفس در مبتلایان به بیماری‌های مزمن پایین است، برای بالا بردن عزت‌نفس در بیماران نقش آموزش را نباید نادیده گرفت. این مطالعه به‌منظور مقایسه تأثیر دو روش آموزش چهره به چهره و آموزش ویدئوئی بر عزت‌نفس بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیه تحت درمان با همودیالیز در مراکز آموزشی- درمانی امام خمینی ره و آیت ا... طالقانی شهر ارومیه انجام شد.  مواد و روش کار: پژوهش حاضر، مطالعه‌ای تجربی از نوع قبل و بعد می‌باشد. 120 نفر از بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیه تحت همودیالیز که شرایط ورود به مطالعه را داشتند به‌صورت در تصادفی انتخاب شدند و به‌طور تصادفی به سه گروه کنترل (40 نفر) و آموزش چهره به چهره (40 نفر) و آموزش ویدئویی (40 نفر) تخصیص داده شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه عزت‌نفس روزنبرگ بود که قبل و دو ماه بعد از مداخله در دو گروه تکمیل شد. آموزش چهره به چهره به‌صورت انفرادی برای هر نفر در دو جلسه 35 تا 45 دقیقه‌ای، و به فاصله یک هفته آموزش‌های لازم بر اساس نیازهای بیمار داده شد. همزمان، برای گروه آموزش ویدئویی، سی دی تهیه‌شده با مفاهیم کاملاً مشابه با آموزش چهره به چهره نمایش داده شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها به‌وسیله نرم‌افزار آماری SPSS ویرایش 16 و با استفاده از آزمون‌های آمار توصیفی و استنباطی انجام شد.  یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد میانگین نمره عزت‌نفس در ابتدا و انتهای مطالعه در گروه کنترل از 62/26 به 37/26 کاهش یافت، این در حالی است که در گروه آموزش ویدئویی میانگین نمره عزت‌نفس از 95/5 به 12/29 و در گروه آموزش چهره به چهره از 51/4 به 15/29 افزایش پیداکرده است، که این افزایش ازنظر آماری معنادار بود (05/0 P<). در مقایسه دوبه‌دوی گروه‌ها آزمون توکی بین دو گروه آموزش ویدئویی و آموزش چهره به چهره تفاوت آماری نشان نداد (449/0 P=).  بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های این پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که اجرای هر دو روش آموزش چهره به چهره و آموزش ویدئویی باعث ارتقاء میزان عزت‌نفس بیماران همودیالیزی می‌شود، بنابراین توصیه می‌شود که با به‌کارگیری این دو روش آموزشی و البته با مطالعات بیشتر در خصوص اولویت‌های آموزشی بیماران همودیالیزی، قدمی سازنده برداشت.