مقایسه اثربخشی مداخله شناختی-رفتاری-هیجانی زوج‌محور و مداخله بیمارمحور بر کیفیت رابطه زوجین در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید: یک مطالعه مقدماتی

زمینه و هدف: آرتریت روماتوئید یک بیماری مزمن خودایمنی است که علاوه بر عوارض جسمی می‌تواند منجر به تجربه افسردگی و اضطراب شود و اثرات آن می‌تواند به همسر و اعضای خانواده نیز گسترش یابد. هدف این پژوهش طراحی و آزمون اثربخشی یک الگوی مداخله شناختی-رفتاری-هیجانی زوج‌محور و مقایسه آن با یک الگوی شناختی– رفتاری بیمارمحور بر کیفیت رابطه زوجین در زنان مبتلا به آرتریت روماتوئید بود. مواد و روش‌ها: طرح پژوهش از نوع شبه تجربی با پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری سه ماهه بود. تعداد 90 نفر از زنان مبتلا به بیماری آرتریت روماتوئید از طریق نمونه‌گیری قضاوتی در این پژوهش شرکت کردند و به صورت تصادفی به سه گروه مداخله زوج-محور، مداخله بیمارمحور و یک گروه کنترل اختصاص یافتند. مقیاس وضعیت زناشویی گلومبک- راست (GRIMS) پیش، پس و نیز سه ماه پس از مداخله توسط شرکت‌کنندگان تکمیل شد و شاخص آنزیم التهاب (CRP) از طریق انجام آزمایش خون پیش و پس از مداخله سنجیده شد. گروه‌های آزمایش در برنامه مداخله زوج‌محور (7 جلسه با حضور زوجین) و برنامه مداخله بیمارمحور (7 جلسه صرفا حضور شخص بیمار) شرکت کردند و گروه کنترل در فهرست انتظار باقی ماند. داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیری با رویکرد اندازه‌گیری مکرر همراه با آزمون تعقیبی و از طریق SPSS16 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: علیرغم مؤثر بودن هر دو نوع مداخله، مداخله زوج‌محور (20/0d=) در مقایسه با مداخله بیمارمحور (06/0d=) دارای اندازه اثر بیشتری در کیفیت رابطه زناشویی بود و این تفاوت در پیگیری سه ماهه نیز پایدار بود. علیرغم کاهش آنزیم التهابی (CRP) در پس‌آزمون، تفاوت معناداری (33/0F (2,87) = ؛ 71/0pنتیجه‌گیری: مداخله شناختی – رفتاری - هیجانی زوج‌محور به عنوان مداخله‌ای مؤثر می‌تواند جهت بهبود کیفیت رابطه زوجین در بیماران آرتریت روماتوئید به کار گرفته شود. نوع مقاله: مطالعه پژوهشی.