مقایسهی اهمیت فرآوردههای نفتی و برق با سایر عوامل تولید در بخش کشاورزی ایران

هدف از این مطالعه ، ضمن سازگار نمودن آمارهای موجود از راه روشهای مقتضی ، رهیافت خود توزیع با وقفههای گسترده ی (ARDL) – به دلیل برتری این رهیافت نـسبت بـه روشهـای آلترناتیو- بهمنظور برآورد الگو بهکار گرفته شده است . نتایج این پژوهش حـاکی از ایـن اسـت کـه ضرایب بلندمدت برآورد شده برای نهادههای نیرویکار ، سرمایه ، فرآوردههای نفتی و برق معنیدار و بهترتیب معادل 0/06 ،0/11 ،0/29 و 0/45 بوده که بیانگر تـأثیر مثبـت بلنـد مـدت هـر یـک از نهادههای یادشده از جمله فرآوردههای نفتی و برق بر تولید بخـش کـشاورزی ، طـی دورهی مـورد مطالعه (1346-1383) است . همچنین مقدار ضریب های استاندارد شده برای هر یک از نهادههای یادشده ، بهترتیب برابر 0/098 ،0/12 ،0/029 و 1/63 محاسبه شده است . مقایسهی ضریب برآورد شدهی بلندمدت و نیز ضریب استاندارد شدهی نهادهی برق با مقادیر متناظر مربوط به فرآوردههای نفتی- و نیز سایر نهادهها - حاکی از اهمیت شایان توجه نهادهی بـرق در تولیـد بخـش کـشاورزی بوده ، لذا بکارگیری نهادهی بـرق بـه جـای فـرآوردههـای نفتـی ، ضـمن صـرفهجـویی در مـصرف فرآوردههای نفتی و نیز افزایش بیشتر تولید ، میتواند به کاهش آلودگیهای زیستمحیطی - کـه یکی از مؤلفه های اصلی مورد نظر در توسعهی پایدار است- منجر شود . همچنین مقایسهی ضرایبکوتاهمدت و بلند مدت بیانگر این مطلب اسـت کـه اگرچـه در بلندمـدت تـأثیر نهـاده هـا از جملـه فرآوردههای نفتی و برق بر تولید ، شایان توجه بوده ، اما اثرگذاری بر تولید در کوتاهمـدت ، نـاچیز بوده است. سرانجام ، ضریب مربوط به جزء تصحیح خطا برابر 0/07- برآورد شده که نشاندهندهی این است که در هر دوره ، 7 درصد از خطای عدم تعادل دورهی پـیش تعـدیل مـیشـود . بـر ایـن اساس میتوان نتیجه گرفت که سرعت تعدیل در بخش کشاورزی پایین بوده و لـذا در ایـن بخـش نمیتوان بر تأثیرگذاری سیاستها در کوتاه مدت چندان امیدوار بود.