مقایسة معانی حرف اضافة «به» در تاریخ بلعمی با حرف جر «باء» در زبان عربی

Authors

  • ابوالقاسم رادفر استاد تمام زبان و ادبیات فارسی پژوهشگاه‌ علوم‌ انسانی‌ و مطالعات‌ فرهنگی
  • زهره قصاب پور دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب
  • علی ربیع استادیار زبا‌ن‌شناسی دانشکدة ادبیات و زبان‌های خارجی دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب، فرهنگی
  • علیرضا شعبانلو استادیار زبان و ادبیات فارسی پژوهشگاه‌ علوم‌ انسانی‌ و مطالعات‌ فرهنگی
Abstract:

فارسی زبانان تا چند قرن اخیر توجّه زیادی به نگارش دستور زبان فارسی به‌ویژه در زمینة حروف اضافه و معادل بودن معنای آن با حروف جر زبان عربی نداشتند. به علّت نقش مهمّ این حروف در انتقال معانی مخصوصاً در متون ادبیات کهن فارسی و تفسیری ترجمه‌شده، پژوهشگران با دشواری‌های فراوانی مواجه‌شده‌اند. در زمینة تطبیق معانی حرف اضافة «به» با حرف جرّ «باء»، تحقیق چشمگیری انجام‌نشده‌است. این مقاله به بررسی تطبیقیِ حرف اضافة «به» در تاریخ بلعمی با حرف «باء» جر در زبان عربی می‌پردازد. با شناخت معانی این دو حرف، و نیز، وجوه افتراق، اشتراک و اثرپذیری این دو، استفادة کاربردی با شناخت معانی آن‌ها فراهم می‌شود و تصحیح و ترجمة متون این دو زبان، در حوزة این دو حرف و در مواردی رفع مشکلات دستوری و معنایی یک زبان به کمک قواعد وسیاق زبان دیگر امکان‌پذیر می‌شود. نتایج پژوهش نشان‌می‌دهد که وسعت معنی «به» در مقایسه با «باء» بیشتر و کاربرد معانی متعدّد «به» در تاریخ بلعمی بسیار زیاد بوده که در این پژوهش به طور مبسوط به آن پرداخته‌شده‌است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی ونقد معانی حرف جر «باء» از دیدگاه ابن هشام انصاری

جمال الدین بن هشام انصاری (761م) در تاریخ نحو عربی و تحول و پیشرفت و احیای این علم، سهمی بسزا و نقشی عظیم دارد. او که خالق اثر «مغنی اللبیب عن کتب الأعاریب» است، نحوی مبتکر و صاحب­نظری است که در فهم، بررسی، مقایسه، استنباط و بیان مسائل و قضایای نحوی از شیوه­ها و اسلوب­های بدیع و منحصر­به­فرد خود استعانت می­گیرد. حرف جر «باء» از دیدگاه ابن هشام دارای چهارده معناست که یک معنای آن زائد و سایر معان...

full text

نقشهای معنایی حرف اضافة «از» در زبان فارسی

زبان به مانند موجودی زنده در طی زمان، دستخوش تغییر و تحوّلات می­گردد و بررسی ویژگی­های آن در صورت کنونی بدون در نظر گرفتن تغییرات درزمانی، پژوهشی ناقص و نارساست. در این مقاله، نقش­های معنایی حرف­ اضافة «از» در زبان­های اوستایی، فارسی باستان، فارسی میانه، پارتی، فارسی دری و فارسی امروز، با استفاده از داده­های دستور این زبان­ها و نیز واژه­نامه­های هر یک بررسی­شده‌است. «از» در زبان اوستایی و فارسی ...

full text

واکاوی کاربرد معانی حرف اضافة «از» تا پایان قرن ششم (مطالعة موردی در چهار‏کتاب: تاریخ بلعمی، تاریخ بیهقی، قابوس‌نامه و جامع‌‌الحکمتین)

شناخت معانی حروف اضافه از‏جمله «از» به‏دلیل نقش تعیین‏کننده‏ای که در القای مقصود دارد، ضروری است. به‏منظور شناخت بیشتر «از»، با رویکرد سبک‌شناسی زبانی در سطح لغوی و با اتخاذ روش توصیفی‏– ‏تحلیلی کاربرد بیست‎و‎نه معنی «از» در تاریخ بلعمی، تاریخ بیهقی، قابوس‌نامه و جامع‌‌الحکمتین مربوط‏به دورة اوّل و دوم نثر فارسی پژوهش شده‏است. هدف این تحقیق تسهیل درک مفاهیم متون این دو دوره، یافتن اشتراک، افتراق...

full text

روند دستوری‌شدگی حرف اضافة «از» در زبان فارسی

در زبان فارسی امروز، حرف اضافة «از» بر مفاهیم ابزار، روش، سبب، جنس، مالکیت، رابطة کل و جزء، خاستگاه، منشأ، مسیر، جدایی، مقایسه و موضوع دلالت دارد. «از» بازماندة حرف اضافة hača در زبان اوستایی و sacā در زبان سنسکریت است. hača / sacā از ریشة sac /hak به معنی «همراهی کردن» بوده و در زبان فارسی­ میانه و پارتی به­صورت az و až به‌کاررفته است. sacā در زبان سنسکریت بر مفهوم همراهی دلالت داشته و در تحول...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 11  issue 20

pages  165- 193

publication date 2019-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023