مقایسة عنصر زمان در روایت‌پردازی رمان‌های به هادس خوش آمدید و سفر به گرای 270 درجه بر مبنای نظریة ژرار ژنت

در میان عناصر روایت، پیرنگ و پیوند آن با زمان نقشی محوری دارد؛ زیرا نه تنها کنش شخصیت‌ها و زاویۀ دید راوی ـ از دیگر اجزای مهم روایت ـ در زنجیرة پی‌رفت‌های آن ظهور و بروز می‌یابند، بلکه کیفیت پیوستگاری آن دو در بازنمایی سبک شخصی و تکنیک‌های داستانی اهمیتی ویژه دارد، اما باید توجه داشت که ماهیت و زمینة موضوعی روایت نقشی اساسی در کیفیت پردازش زمانی حوادث دارد. از این رو، این جستار به شیوة توصیفی ـ تحلیلی مبتنی بر نظریة روایت‌شناسی ژرار ژنت تلاش کرده است به مقایسة عنصر زمان در زنجیرة پیرنگ دو رمان بپردازد: یکی رمان به هادس خوش آمدید نوشتة بلقیس سلیمانی که از منظری زنانه به جنگ و پیامدهای منفی آن می‌نگرد و دیگری رمان سفر به گرای 270 درجه اثر احمد دهقان که روایتی مردانه از متن جنگ تحمیلی به شمار می‌آید. از حاصل کاربست این نظریه در تحلیل چگونگی زمان‌مندی رمان، بر‌می‌آید که رمان به هادس خوش آمدید از منظر کیفیت زمان‌مندی، از زمان‌پریشی بیش‌تری نسبت به رمان سفر به گرای 270 درجه برخوردار است که گویا گزینش شگردهای تلفیقی مدرنیستی و پسامدرنی بلقیس سلیمانی در روایتگری و استفاده از ظرفیت‌های روایات اسطوره‌ای، در کیفیت و گسترة زمان‌پریشی رمان بی‌تأثیر نبوده است.