مفاهمه ای بر واژگان «شهر آشوب» و مصادیقی از آن در سپهر شهری کشور ایران

پس از انقلاب کشاورزی، ایجاد شهرها به عنوان «انقلاب دوم» روند اجتماعی برجسته ای بوده که موجب تغییر در روابط متقابل انسان و محیط گردیده است. ایران نیز با توجه به شواهد تاریخی و باستان شناختی، قدمتی کهن در شهرنشینی داشته و شهرهای متعددی در سپهر شهری این کشور ظهور یافته؛ که در پژوهش ها، نیروهای سازمانده که موجب تشکیل، دگرگونی و دگردیسی این شهرها در طول تاریخ سرزمین ایران بوده اند، همواره مورد بحث قرار داشته اند. در این میان «شهر آشوب» به عنوان نظریه ای در مجموعه نظریات مبتنی بر نظریه نوین پیچیدگی، با توجه به تحقیقات هم سنگ در سایر کشورهای دنیا، می تواند در جهت درک تحولات شهرهای کشور راهگشا باشد. اما مسئله این است که تاکنون به اندازه کافی به آن پرداخته نشده و حتی فهمی مشترک از آن وجود ندارد. لذا این پژوهش به هدف کمک به دستیابی به فهمی مشترک از واژگان شهر آشوب در فضای علمی برنامه ریزی شهری کشور با روشی توصیفی-تحلیلی ژرفانگر طولی در تعامل با عرضی، مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی به تحقیق پرداخت. شاید لازم به ذکر نباشد که از آن جایی که نوع تحقیق اکتشافی است، نمی توان بر آن سوال تحقیق مشخص و متمایزی متصور گردید. بر اساس یافته های تحقیق ضمن طرح مفهوم واژگان «شهر آشوب» در ادبیات علمی جهانی، در نهایت مصادیقی از آن در تاریخ شهری ایران نیز طرح و مورد تذقیق و تحلیل واقع گردید.