مطالعه تطبیقی عناصر فراداده‌ای جواهرات، سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی موزه‌ای ایران با عناصر فراداده‌ای موجود در استانداردهای توصیفی بین‌المللی

هدف: پژوهش حاضر به بررسی و تعیین عناصر فراداده‌ای مناسب برای تنظیم و توصیف جواهرات و سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی به‌عنوان اشیاءِ موزه‌ایِ دربردارنده اطلاعات ارزشمند تاریخی، فرهنگی، هنری و... پرداخته‌است. روش/رویکرد پژوهش: پژوهش به روش پیمایشی-توصیفی تحلیلِ محتوا انجام شده و داده‌های آن از دو طریق جمع‌آوری شده‌است. در مرحلة اول، عناصر فراداده‌ای موجود ازطریق مطالعه منابع فارسی و لاتین در حوزه جواهرات و سنگ‌ها، کاربرگه‌ها و کاتالوگ‌های موزه‌های داخل کشور (9 موزه داخل کشور)، استانداردهای فراداده‌ای موزه‌ای (9 استاندارد) فراهم شد. در مرحله بعد این عناصر فراداده‌ای درقالب سیاهه وارسی (ابزار گردآوری داده‌های موردنیاز پژوهش حاضر) در اختیار متخصصان قرار گرفت و پاسخ‌های متخصصان جمع‌آوری شد و از طیف لیکرت برای تدوین داده‌ها استفاده شد. نتایج حاصل از ارزیابی داده‌ها با استفاده از ابزارهای آماری توصیفی تجزیه‌وتحلیل شده‌اند. یافته‌ها و نتایج پژوهش: با تکیه بر یافته‌های پژوهش، درمجموع 363 عنصر فراداده‌ای برای تنظیم و توصیف جواهرات و سنگ‌ها شناسایی شده‌است. از میان 363 عنصر، 287 عنصر در استانداردها، 82 عنصر در موزه‌ها، 93 عنصر در منابع فارسی و 55 عنصر در منابع لاتین مطرح شده‌است. 17 عنصر جزء عناصر مشترک میان 4 گروه ذکرشده هستند. اطلاعات مربوط به هنرمند/سازنده/طراح با توجه به میانگین بالاتر آن‌ها نسبت به عناصر دیگر، جزء عناصر فراداده‌ای مهم در میان 363 عنصر هستند. می‌توان با به‌کارگیری عناصر شناسایی‌شده در مراکز موزه‌ای، بازیابی و همچنین مدیریت اطلاعات را -که یکی از اهداف مهم مراکز موزه‌ای است- بهبود بخشید و کاربران را به سمت مرتبط‌ترین نیاز اطلاعاتی‌شان راهنمایی کرد.