مطالعه تطبیقی الگوهای آینده نگاری بکارگرفته شده در مطالعات مدیریت بحران در جهان

Authors

  • اردشیر سیاح مفضلی عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی )گروه پژوهشی آینده پژوهی( و دانشجوی دکتری آینده پژوهی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی
  • کتایون جهانگیری دانشیار دانشکده سلامت ایمنی و محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران (نویسنده مسوول)
Abstract:

توجه به آینده و تغییرات روز افزون آن به عنوان یکی از اساسی‌ترین ضرورت‌های هر سیستم مدیریت بحران محسوب می‌شود و شناخت مناسب آینده مزیت‌ها و توانمندی‌های مدیریت بحران را ارتقاء خواهد داد. با توجه به رشد فزاینده وقوع سوانح در جهان و افزایش قابل توجه خسارات و تلفات ناشی از سوانح و از سوی دیگر تغییرات روز افزون محیط، رویکردهای سنتی و واکنشی مدیریت بحران تبعات مناسبی را در پی نخواهند داشت. از این رو گرایش‌های مختلفی به سمت نگاه نظام‌مند و دقیق به سمت آینده با استفاده از روش‌ها و ابزارهای علمی و مستدل شکل گرفته است که در آن میان علم آینده‌پژوهی که بیش از هفتاد سال است در کشورهای مختلف جهان به توسعه رویکردها، نظریه‌ها و ابزارهای مختلف شناخت آینده پرداخته است، یکی از تمرکز‌های اصلی خود را به آمادگی در برابر بحران‌ها و پیشگیری از وقایعی که باعث غافلگیری در آینده خواهد شد، معطوف کرده است. از سویی دیگر مجموعه مفاهیم و الگوهای آینده‌نگاری برای اجرای نظام‌مند، نیازمند استفاده از قالب‌ها و الگوهای اجرایی هستند. از دهه 1990 میلادی این الگوها که در جهان با رویکردهای مختلفی به کار گرفته شده است و از حالت تصادفی به حالت نظام‌مند تغییر شکل داده‌اند. هدف اصلی این مقاله شناسایی چگونگی طبقه‌بندی الگوهای موجود آینده‌نگاری در مدیریت بحران در جهان در یک دهه گذشته است. در این راستا، الگوهای شاخص در حوزه آینده‌نگاری مدیریت بحران در جهان شناسایی و بصورت تطبیقی با یکدیگر مقایسه شده‌اند. روش‌شناسی استفاده شده در این مقاله از حیث جمع آوری داده‌ها کتابخانه‌ای– اسنادی است و رویکرد حاکم بر این مطالعه کیفی است و از حیث تجزیه و تحلیل اطلاعات از نوع تطبیقی است. این پژوهش از نظر جهت‌گیری‌های پژوهش از نوع کاربردی است چرا که به بررسی الگوهای اجرایی آینده‌نگاری مدیریت بحران در جهان پرداخته و در صدد ارائه طبقه‌بندی ویژه‌ای جهت شفاف‌سازی کاربرد الگوهای آینده‌نگاری در مدیریت بحران است. در این مقاله تعداد نه الگوی آینده‌نگاری در مدیریت بحران که چیدمان و رویکرد قابل توجهی داشته‌اند شناسایی و به صورت تطبیقی مورد بررسی قرار گرفته‌اند. هر یک از این مدل‌ها بیانگر نوعی طرز تفکر، نگاه به آینده، برنامه‌ریزی و پیش‌تدبیری در خصوص آن است. نتایج حاصل از این مطالعه در قالب جداول تطبیقی متناظر با الگوها بررسی و ارائه شده است. این نتایج بیانگر این موضوع است که الگوهای آینده‌نگاری در مدیریت بحران روند تکاملی را طی کرده‌اند و با وقفه زمانی نسبت به آینده‌نگاری فناوری، همان مسیر را طی کرده‌اند. در این خصوص استفاده از روش‌های آینده‌پژوهی به صورت مجزا، استفاده از رویکردهای مختلف و استفاده از آینده‌نگاری استراتژیک در مدیریت بحران از جمله الگوهای مختلفی است که در جهان استفاده می‌شود. در این مقاله سعی شده تا زمینه‌ای فراهم شود تا رویکردها و الگوهای آینده‌نگاری در مدیریت بحران تبیین شوند و تا چارچوب کاربردی جهت استفاده هر چه بهتر از رویکرد آینده‌نگاری در مدیریت بحران تهیه شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

تحلیل روند تکاملی الگوهای اجرایی آینده نگاری جهان یک مطالعه تطبیقی

مجموعه مفاهیم و الگوهای آینده‌نگاری برای اجرای نظام‌مند، نیازمند استفاده از قالب‌ها و الگوهای اجرایی هستند. از دهه 1990 میلادی این الگوها که در جهان با رویکردهای مختلفی به کار گرفته می‌شوند، از حالت تصادفی به حالت نظام‌مند تغییر شکل دادند. این الگوها که نمایانگر فرآیندهای آزمون شده در پروژه‌ها و مطالعات مختلف آینده‌پژوهی هستند، تضمین کننده صحت نتایج مطالعات آینده‌پژوهی هستند. علی رغم تلاش‌های م...

full text

مطالعه تطبیقی الگوهای مدیریت روابط فرهنگی در جهان اسلام (مطالعه موردی ایران، عربستان و ترکیه)

در دهه­های اخیر، روابط فرهنگی بین­المللی از مسائل مهم حکومت­ها، دولت­ها و سازمان­های فرهنگی منطقه­ای و بین­المللی بوده است. نظام مدیریت روابط فرهنگی در تحلیل‌های خود از وضعیت فرهنگ کشورها، همواره باید به ‌دنبال کشف و مدیریت آگاهانة تأثیرات متقابل فرهنگ و سایر نهادها، گروه‌ها و تشکیلات باشد. تلاش فراوان عربستان سعودی برای برتری‌جویی در مسائل فرهنگی جهان اسلام با چاشنی آموزه‌های وهابیت، سال‌های س...

full text

طرح مطالعات تطبیقی در مدیریت

هدف این طرح آن است که نظریه ها ، اصول موضوعه و قضایای استنباط شده از آنها در حوضه های گوناگون مدیریت ، مستند سازی شود. بدین منظور نخست قلمروهای مختلف مدیریت مشخص شد و از آنجا که قلمرو رفتاری کانون تجزیه و تحلیل عمده رفتار انسان بشمار می آید و انسان نیز مدخل ورود ارزشها به نظریه ها و مدلهای مدیریت است ، به عنوان بخش اول اجرای پژوهش حاضر این حوزه از مباحث و قلمرو مدیریت در اولویت قرار گرفت . در...

full text

مطالعه تطبیقی مراحل دانشنامه‌ نگاری در دانشنامه جهان اسلام و دایره‌‌المعارف اسلام (چاپ لیدن)

Purpose: the present paper compares two reference books the Encyclopedia World of Islam &  Encyclopedia  of Islam– Leiden  with regard to the whole process of compiling the encyclopedia, and to conduct an evaluative content analysis . Methodology: This is a comparative survey and a study of content analysis. The data collection tool in the comparative survey section is a questionnaire, and in...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 26  issue شماره 4 (پیاپی 105)

pages  69- 80

publication date 2018-01-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023