مروری تحلیلی بر روش‌های جداسازی و اندازه‌گیری اسید گلیسیریزیک از گیاه شیرین‌بیان

گیاه شیرین‌بیان (Glycyrrhiza glabra L.)، یک گیاه چند ساله از خانواده بقولات Fabaceae است. این گیاه به واسطه دارا بودن ترکیبات ثانویه مهم در ریزوم خود در دنیا حائز اهمیت بوده و مورد توجه صنایع دارویی، غذایی و حتی دخانیات قرار گرفته است. این گیاه به علت مصارف گسترده جهانی از نظر صادرات دارای اهمیت زیادی می‌باشد. مهم‌ترین ترکیب فعال آن از دسته ساپونین‌ها [تری ترپن 5 حلقه‌ای]، به نام گلیسریزیک اسید است که دارای سه گروه کربوکسیل و پنج گروه هیدروکسیل می‌باشد. این ترکیب دارای خواص فارماکولوژیک گسترده‌ای می‌باشد که می‌توان به اثرات ضد التهابی و ضد حساسیتی آن در آسم، اگزما و سایر بیماری‌ها اشاره نمود. روش‌های مختلف جهت جداسازی، خالص‌سازی و تعیین مقدار گلیسریزیک اسید وجود دارد. استفاده از حلال‌های گوناگون، آب، روش‌های ترکیبی، رزین‌های ماکرو - متخلخل و سورفاکتانت‌های غیر یونی آبی از مهم‌ترین تکنیک‌های استخراج این ترکیب و استفاده از کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا از مهم‌ترین روش‌های تعیین مقدار آن می‌باشد.