مروری بر تئاتر دفاع‎مقدس و تئاترمقاومت

پدیدۀ جنگ یکی از منفورترین و خانمان‌براندازترین پدیده‌ها در تمامی تاریخ بشریت است؛ اما گریز از آن از دشوارترین آرمان‌های بشری است. جنگ جز ویرانی، خرابی، آوارگی، فقر و. . . دستاوردی ندارد؛ ولی بر تمامی ساختارهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و هنری کشورِ درگیر جنگ تأثیر می‌گذارد. در ایران معاصر، انقلاب اسلامی و  بلافاصله جنگ، تأثیر مشخص و مهمی بر هنر نهادند. یکی از مهم‌ترین و در عین حال ضعیف‌ترین  اقسام هنر که تحت تأثیر انقلاب  و جنگ تحمیلی، شکل تازه‌ای به خود گرفت، هنر درام یا تئاتر است که بعدها با نام «تئاتر دفاع مقدّس» شناخته شد. ادبیات نمایشی دفاع مقدّس، گونه‌ای از ادبیات نمایشی مستند است که هویت خود را از خاطرت، یادداشت‌ها، گزارش‌ها، زندگی‌نامه‌ها، داستان‌ها و تاریخ‌های رسمی اتفاقات به دست می‌آورد که رویارویی و تضاد میان دو نیرو و دو جبهه را به تصویر می‌کشد و موضوعاتی مانند دفاع از ارزش‌ها، پاسداری از کشور، فداکاری، ایثار و. . . را نشان می‌دهد. تئاتر دفاع مقدّس به دلیل ماهیت خاص جنگ ایران و عراق، شکل ویژه و مختص به خود را دارد و با تئاترهای موجود در جهان تفاوت‌هایی اساسی دارد. این جستار که با روش تحلیلی و توصیفی انجام گرفته است، بر آن ‌است که ضمن بیان جایگاه و اهمّیت تئاتر در دورۀ جنگ تحمیلی، تئاتر دفاع‌مقدّس و تاریخچۀ آن را بررسی کرده و فرق آن را با تئاتر جنگ و تئاتر مقاومت بازگوید و آسیب‌های این نوع تئاتر را برشمرد.