مراعات ‌نظیر در سورۀ انعام و نقش آن در انسجام سوره

ویژگی اصلیِ متن انسجام است و از پیوندهایی که اجزاء یک متن را به هم مرتبط می‌سازد، انسجام واژگانی شامل «تکرار» و «هم‌آیی» است که مبتنی بر رابطۀ معنایی واژگان با یکدیگر است. «مراعات­نظیر»، مصداق «هم‌آیی» است و در آن واژه­هایی در سخن به­کاربرده می­شوند که همه، داخل در یک مجموعه و زمینۀ معنایی قرار دارند. در «تضاد» نیز «هم‌آیی» وجود دارد؛ زیرا در آن تداعی معانی صورت می­گیرد. این مقاله به شیوۀ تحلیل ادبی، تناسب­های معنایی واژگان را در سورۀ انعام دنبال می­کند. انعام که پیام اصلی آیات آن، مبارزه با شرک و دعوت به توحید است؛ از آفرینش، گسترده سخن می‌گوید و تصاویر طبیعت در آن نمودی بارز دارد. همچنین دربارۀ انسان و  اعضای بدن، کارکردها و فعالیت­های جسمانی و زندگی اجتماعی او، مجموعه­های گوناگون واژگانی یافت­می­شود. افعال و صفات الهی نیز سهم قابل ­توجهی را به­خود اختصاص­داده­اند. با بررسی سورۀ انعام به­خوبی روشن می­شود که نمونه­های «مراعات­نظیر» در آن فراوان است و با «تضاد» در هم تنیده­اند و تصویرهایی می‌سازند که هماهنگ و همسو با اهداف و محور سوره است و همبستگی موضوعی آن را اثبات می‌کند.