مدل‎سازی روابط فضایی عوامل مؤثر در استقرار مراکز مالی و اعتباری موجود در شهر تهران با رگرسیون وزنی جغرافیایی

بحث رقابت در خصوص بازدهی فعالیت‎های اقتصادی موجود در فضای شهری توجه به مکان استقرار این فعالیت‎ها را در خدمات‌رسانی به شهروندان بیش از پیش ضروری کرده است. در این بین مراکز مالی و اعتباری، به‌ویژه بانک‎ها را می‎توان یکی از مهم‎ترین فعالیت‎های اقتصادی دانست. عوامل گوناگونی در شناسایی مکان بهینة استقرار این فعالیت‎ها دخالت دارد که موجب پیچیدگی در تصمیم‎گیری‎های مکانی می‎شود و مدلسازی روابط فضایی عوامل مؤثر را ضروری می‎کند. رگرسیون وزنی جغرافیایی با مدل‎سازی روابط فضایی بین مجموعه‎ای از متغیرها امکان پیش‎بینی مقادیر متغیرها‎ی نامعلوم و فهم بهتر عوامل تأثیرگذار بر متغیر را می‎دهد. در این تحقیق سعی شد تا با مدل رگرسیون وزنی جغرافیایی روابط فضایی عوامل مؤثر در استقرار مراکز مالی و اعتباری مدل‎سازی و مکان بهینة استقرار این مراکز در شهر تهران پیش‎بینی شود. در این تحقیق از متغیرهای مراکز آموزشی و فرهنگی، اداری، تفریحی، بهداشتی و درمانی، اقتصادی و تجاری، ترافیکی، حمل و نقلی و جمعیتی به عنوان متغیر مستقل و از وضعیت فعلی شعب مراکز مالی و اعتباری به عنوان متغیر وابسته در مدل رگرسیون وزنی جغرافیایی استفاده شد. همچنین، به‌منظور پی‌بردن به دقت و اهمیت رگرسیون وزنی جغرافیایی، خروجی حاصل از این مدل ارزیابی شده است. نتایج‎، بیانگر دقت بالای این روش در شناسایی مکان بهینة استقرار مراکز مالی و اعتباری است. نتایج نشان‌دهندة آن است که مدل مورد نظر با R2 برابر با 8883/0 و R2 تعدیل‌شدة برابر با 8841/0 دارای دقت قابل‌قبولی در مدل‎سازی روابط فضایی عوامل مؤثر در استقرار مراکز مالی و اعتباریاست. همچنین، خودهمبستگی برآورد‌شده روی مقادیر باقیمانده و حاصل از مدل رگرسیون وزنی جغرافیایی با استفاده از آمارة موران I (Moranʼs I) نیز از عدم خودهمبستگی معنادار حکایت می‎کند.