مدل‌سازی تخریب اراضی کشاورزی بر اثر رشد و توسعة شهری با به‌کارگیری روش‌های شیء‌پایة پردازش تصاویر ماهواره‌ای در محدودة شهری ارومیه

مطالعة حاضر، مدل‌سازی تغییرات کاربری اراضی محدودة شهر ارومیه را به‌‌منظور آشکارسازی تغییرات انجام‌گرفته در اراضی کشاورزی مد نظر قرار داده است. در این زمینه تصاویر ماهواره­ای لندست به‌کار گرفته شد. سپس، پردازش شیء‌پایه تصاویر ماهواره‌ای با اعمال فرایند سگمنت‌سازی انجام گرفت و در مرحلة بعدی با بهینه‌سازی مقیاس سگمنت‌سازی و تجزیة تصویر به عناصر تشکیل‌دهندة آن، از انواع الگوریتم‌های شیء‌پایه متناسب با شرایط فیزیکی و هندسی هر یک کلاس‌های کاربری اراضی به‌کار گرفته شد. در طول فرایند پردازش تصاویر علاوه بر اطلاعات طیفی، از اطلاعات مربوط به شکل، همگنی و بافت (GLCM) برای استخراج کاربری‌ها استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد شهر ارومیه در طی 31 سال گذشته گسترش فیزیکی زیادی داشته، به‌طوری‌که مساحت آن از 43/7 درصد کل منطقة مورد مطالعه در سال 1363، به 75/30 در سال 1394 افزایش یافته است. این افزایش با کاهش زمین‌های کشاورزی جبران شده، به‌طوری که حجم وسیعی از اراضی کشاورزی مستعد مورد ساخت‌وساز قرار گرفته است که به‌معنای تخریب اراضی حاصل‌خیز به‌ویژه اراضی باغی در این منطقه به‌خصوص در محدودة مسیر رودخانه شهرهای چای، بند، محور مهاباد، محور سرو، محور دریا، و محور سلماس بوده است. همچنین، نتایج این تحقیق در شناسایی قابلیت الگوریتم‌های شیءگرا برای مطالعات شهری اهمیت زیادی دارد و می‌تواند راهگشای تحقیقات آتی در به‌کارگیری الگوریتم‌های کارآمد شیءگرا در پردازش تصاویر سنجش از دور برای مطالعات شهری باشد.