مدل‌سازی انحلال فسفر توسط Pseudomonas fluorescens با استفاده از روش سطح پاسخ

فسفر یکی از مهم­ترین عناصر محدودکننده رشد گیاهان می­باشد. استفاده از پتانسیل ریزجانداران حل‌کننده‌ فسفات­های نامحلول یکی از راهکارهای مهم در تأمین نیاز فسفری گیاهان است. غربال‌گری توانایی انحلال ریزجانداران در شرایط آزمایشگاهی به­منظور استفاده در کودهای زیستی، تحت تأثیر ترکیب عناصر غذایی محیط می‌باشد.  هدف از این مطالعه مدل­سازی تأثیر منابع و سطوح مختلف کربن و نیتروژن و میزان تری­کلسیم فسفات بر انحلال فسفر با استفاده از طرح پلاکت – برمن و روش سطح پاسخ بر مبنای طرح مرکب مرکزی بود. ابتدا به­منظور غربالگری و شناسایی منابع تأثیرگذار کربن و نیتروژن بر انحلال فسفر توسط باکتری Pseudomonas fluorescens، تعداد 12 آزمایش بر اساس طرح پلاکت – برمن اجرا شد. نتایج نشان داد که از بین منابع نیتروژن، عصاره مخمر تأثیر بیشتری در انحلال فسفر داشت. براساس نتایج این بخش، اثر سطوح متفاوت ساکارز، عصاره مخمر و همچنین تری­کلسیم فسفات بر انحلال فسفر با استفاده از طرح مرکب مدل­سازی شد.  نتایج تجزیه واریانس بیان­گر کارآمدی بالای (g L-1­0372/0= RMSE و 896/0= R2) مدل طرح مرکب مرکزی در برآورد انحلال فسفر مشاهده­ای بود. عصاره مخمر و تری­کلسیم­فسفات به­ترتیب مؤثرترین عوامل تأثیرگذار بر انحلال فسفر بودند. به­طوری­که افزایش مقدار عصاره مخمر در محدوده­ صفر تا 4 گرم بر لیتر و تری­کلسیم­فسفات در محدوده­ صفر تا 20 گرم بر لیتر سبب افزایش غلظت فسفر محلول شد. براساس مدل طرح مرکب مرکزی غلظت­های 58/18، 4 و 97/17 گرم بر لیتر از ساکارز، عصاره مخمر و تری­کلسیم فسفات به­عنوان شرایط بهینه برای دست­یابی به بیشینه غلظت فسفر محلول در محیط کشت پیش­بینی شد.