مدارکی نویافته از تولید مُهره در اوایل هزارۀ سوم ق.م در محوطۀ ریگ‌سرای ورزنه (سبا 9) (ساحل غربی باتلاق گاوخونی – اصفهان)

در بهمن و اسفند 1384برنامۀ بررسی و شناسایی باستان­شناختی محوطۀ ریگ­سرای در شمال شهر ورزنه بر اساس یافته­های سطحی انجام و در طی آن نزدیک به صد محوطه شناسایی شد.ریگ‌سرای منطقه‌ای قدیمی است که در زیر تپه‌های شنی در حاشیۀ غربی تالاب گاوخونی مدفون شده است و با شهر ورزنه از سمت جنوب حدوداً 7 کیلومتر فاصله دارد. یکی از مهم‌ترین محوطه‌های شناسایی شده در این بررسی، محوطۀ سبای 9، موضوع مقالة حاضر است. با روش مطالعة مقایسه‌ای تطبیقیِ سفال‌های به­ دست آمده از این محوطه، گاهنگاری آن به اوایل هزارة سوم ق‌.م. می­رسد. این محوطه به جهت پراکندگی آثار سفالی و به­ ویژه مهره بر سطح آن قابل­توجه است. نکتۀ قابل­توجه، انباشت مجموعه مهره‌ها و آویزهایی از جنس احتمالاً استخوان، سنگ و عاج است که از مادة خام اولیه، نمونة پیش‌ساخته و نمونه‌های کامل ساخته شده در آن قابل مشاهده است که نشان از تولید مهره و آویز در محوطة سبای 9 دارد. در این پژوهش سعی شده است تا از طریق مطالعۀ این دو مادۀ فرهنگی، به ویژه بر اساس مطالعات مقایسه‌ای، ضمن مشخص کردن گاهنگاری نسبی، تولید مهره در آن بر اساس مدارک مادی به دست آمده تحلیل و در صورت امکان نیز برهم‌کنش‌های فرهنگی آن با فرهنگ‌های هم‌جوارش بررسی شود.