مبانی معرفت شناختی عشق ازدیدگاه افلاطون و مولوی با تکیه بر محاورات ضیافت، فایدروس، ثئای تتوس و دیوان شمس

Authors

  • دکتر سید محمد رضا حسینی بهشتی دانشیار گروه فلسفه دانشگاه تهران
  • دکترروح الله هادی دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران
Abstract:

عشق از مباحث مشترک میان عرفان و فلسفه است. طبق دیدگاه افلاطون و ملاحظات عاشقانۀ مولوی ، عشق به عنوان یک منبع عقل االهی، مدرِک کل شمرده می شود. در مقالۀ پیش رو به شباهت‌های این دو دیدگاه فلسفی و عرفانی در باب عشق می‌پردازیم. درتبارشناسی اندیشه و تجربۀ زیستۀ مولوی در ساحت عشق و نوع  فهم کلی حاکم بر صورت‌بندی او از مفاهیم عاشقانه، نقب به بنیاد تاریخی، فلسفی  این نوع نگرش، ضروری می‌نماید. در این مسیر، سایۀ اندیشه افلاطونی به عنوان خاستگاه و مرجعیت ارزش‌گذار فضیلت‌محور در عرصۀ عشق، مطرح می‌شود. در این رویکرد تطبیقی فلسفه و عرفان در پدیدۀ عشق، جهت تعیین نقش معرفت حسی، عقلی و شهودی، با روش دیالکتیک افلاطون مواجه هستیم که در نُه محاورۀ مختلف از جمله فایدروس، ضیافت، جمهوری و ثئای تتوس  بدان پرداخته است. با تکیه براین مباحث، ما درآثار مولوی به‌ویژه دیوان شمس، ضمن طرحواره‌هایی در غزل،  با لایه‌های برهانی معرفت‌شناسانه‌ای روبرو می‌شویم که با نگاه افلاطون در باب معرفت و عشق هم‌پوشانی دارد و نشانگر تأثیر‌پذیری مولوی از نوع نگرش هستی‌شناسانه و فضیلت‌محور افلاطون است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

full text

تحلیلی بر مبحث معترضة افلاطون در محاورة ثئای تتوس

نوشتة حاضر گزارشی تحلیلی است از مبحث معترضة (the digression) افلاطون در محاورة ثئای­تتوس. مبحثی که طی آن افلاطون میان شیوه­های زندگی فیلسوف با سخنور به مقایسه می­پردازد. ضمن متن، نخست به این پرسش پرداخته­ایم که چگونه بحث در ماهیت معرفت به مبحث معترضه می­انجامد. ثانیاً، رئوس برجستة خود مبحث معترضه را با ارجاع به بعضی محاورات، بررسی کرده و سرانجام بر اساس بحثهای طرح شده، به نقش مبحث معترضه در متن ...

full text

تحلیل تطبیقی مقولۀ عشق در داستان ضیافت افلاطون و داستان پادشاه و کنیزک مولانا

مطالعۀ عشق و مفهوم آن، نه به عنوان یک مفهوم فلسفی، ادبی یا اجتماعی، بلکه به عنوان یک مفهوم چند بعدی، ابعاد مختلف زندگی بشر، از ماجرای رازناک آفرینش تا زندگی در دنیای ماشین زدۀ امروز را دربرگرفته است و اندیشۀ دانشوران اقوام مختلف، از افلاطون و ابن سینا گرفته تا سیمون دِ بوار و استرنبرگ را درنوردیده است. همین است که ما عشق را، مقوله‌ای برانگیزنده می‌شناسیم که در لایه‌های مختلف زندگی بشر شورآفرینی ...

full text

مبانی هرمنوتیک در محاورات افلاطون(ایون -فایدروس-پروتاگوراس-سوفسطایی)و مقایسه آن با مولفه های هرمنوتیکی گادامر

امروزه موضوع محوری و غالب فلسفه ی مغرب زمین را جیستی و خوانش متن تشکیل داده است و تلاش در دستیابی قواعدعام جهت مهمترین کوشش فلسفی است به همین سبب برخی بر آنند که هرمنوتیک نه تنها دانش مسلط فلسفی رواست بلکه دانش مقتدر در تمام ادوار حیات بشری بوده است شاید نتوان دقیقی از هرمنوتیک به دست داد و یا نخستین کاربرد آن را تعیین کرد ولیکن این دانش در غرب واجد دیرینه ای طولانی است سخن کوتاه کرده و می گویی...

15 صفحه اول

کرونولوژی استاندارد محاورات افلاطون و شواهد سبک‎شناختی

چکیده این مقاله به دنبال روشن ساختن دو نکته است: 1. کرونولوژی‎های ارائه‎شده از محاورات افلاطون از ربع آخر قرن نوزدهم تاکنون همگی ساختاری مشابه دارند؛ ساختاری که می‌توان آن را به جهت غلبۀ کاملش کرونولوژی استاندارد نامید؛ 2. علی‎رغم این حقیقت که ظهور این ساختار مدیون شواهد سبک‎شناختی و متأثر از آن‌هاست، به جز محاورات متأخر جایگاه دیگر محاورات در این ساختار توسط شواهد یادشده تأیید نمی‌شود. کرون...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 15  issue 59

pages  231- 272

publication date 2019-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023