فقر غذایی، محیط ایزوله و فقدان ثبات اجتماعی سبب افزایش تجمع لیپوفشین و القای مرگ سلولی در سلول‌های کبدی می‌گردد

  سابقه و هدف: بر طبق مطالعات انسانی، نابرابری و بی‌عدالتی اجتماعی، آثار نامطلوبی بر سطح سلامت افراد و جامعه به‌جا می‌گذارد. اما به خوبی نمی‌دانیم که آیا عدم ثبات اجتماعی و نابرابری غذایی بر پیری زودرس و مرگ سلول‌های کبدی تاثیر دارد یا نه؟ جهت پاسخ به این سوال در مطالعه حاضر، اثرات نابرابری در دریافت مواد غذایی به هم‌راه و یا عدم هم‌راه با پایداری در شرایط اجتماعی بررسی شد و در آن تغییرات بافت‌شناسی در سلول‌های کبد و روند پیری سلولی مورد بررسی قرار گرفت.   مواد و روش ‌ ها: 48 سر خرگوش در شش گروه مختلف با وضعیت‌های اجتماعی متفاوت مورد استفاده قرار گرفت. در پایان مطالعه بافت کبد جدا شد. پس از مراحل پاساژ بافتی، رنگ‌آمیزی اختصاصی لیپوفوشین برای مشاهده میزان تجمع رنگ‌دانه لیپوفوشین و نیز تکنیک تانل جهت مشاهده میزان مرگ سلولی توسط میکروسکوپ نوری انجام گرفت. سطح کورتیزول سرمی نیز اندازه‌گیری شد.   یافته ‌ ها: با اعمال انواع استرس‌ها شامل: محرومیت غذایی در شرایط ایزوله، محرومیت غذایی در حال مشاهده برخورداری سایرین، و عدم ثبات محیط زندگی ناشی از تغییر هم‌خانه، تجمع لیپوفوشین و میزان مرگ سلولی در بافت کبد تفاوت معنی‌داری نسبت به گروه کنترل نشان داد (05/0 P< ). ناپایداری در شرایط اجتماعی چنان‌چه با محرومیت از غذا هم‌راه گردد، نسبت به شرایطی که صرفاً محرومیت غذایی وجود دارد تجمع بیش‌تری از لیپوفوشین ایجاد می‌کند (001/0 P< ). ناپایداری در شرایط اجتماعی و نیز ایزوله شدن اجتماعی هم‌راه با محرومیت غذایی سبب پیش‌برد آپوپتوز هم می‌گردد (05/0 P< ).   نتیجه ‌ گیری: محرومیت، نابرابری اجتماعی، و عدم ثبات وضعیت اجتماعی باعث تجمع لیپوفوشین به عنوان نشان‌گری از استرس اکسیداتیو و پیری زودرس و نیز افزایش آپوپتوز در سلول‌های کبد خرگوش می‌شود.