فرصت‌های کارآفرینانه: الگوها و رویکردها، پیش‌فرض‌ها و دیدگاه‌ها

مفهوم فرصت را می‌توان یکی از محوری‌ترین مباحث کارآفرینی و گاه حتی محوری‌ترین آن‌ها برشمرد. در عین حال، فرصت یکی از مجادله‌برانگیزترین مفاهیم در قلمرو ادبیات کارآفرینی است، به‌گونه‌ای که پیش‌فرض‌های حاکم بر کارکرد شناسائی فرصت‌های کارآفرینانه و همچنین ماهیت و ویژگی‌های این پدیده، مواجه با رهیافت‌ها و دیدگاه‌های مختلف و گاه حتی متناقض‌گونه است. در چنین شرایطی، راهکارها و روش‌های متفاوتی نیز به منظور بهره‌برداری از آن‌ها در کارکردهای کارآفرینانه، مطلوب است. در مقاله حاضر، ضمن اشاره به تعاریف و نقش محوری مفهوم فرصت در متون علمی حوزه مطالعاتی- پژوهشی کارآفرینی، به بررسی دیدگاه‌های اندیشمندان برجسته حوزه‌های اقتصاد و کارآفرینی در این خصوص، اهتمام شده است. در رویکرد عرضه و تقاضای اقتصادی، بر مبنای پیش‌فرض‌های فلسفی و چارچوب ابزار- هدف، الگوهای تخصیص، کشف و خلق، سه الگوی اصلی در کارکرد شناسائی فرصت‌های کارآفرینانه را تشکیل می‌دهند. همچنین، فرصت‌های شومپیتری و کرزنری، دو دیدگاه اصلی و متمایز پیرامون فرصت‌های کارآفرینانه هستند که دو جریان اصلی از مطالعات و پژوهش‌های فرصت‌های کارآفرینانه را توسعه داده‌اند. این دو دیدگاه، در تقابل با یکدیگر از ابعاد مختلف الگوها، رویکردها، ماهیت و الزامات فازهای بهره‌برداری از فرصت‌های کارآفرینانه و خلق ارزش، قابل بررسی هستند.