فرایند های ژئوشیمیائی مؤثر در شیمی آب زیرزمینی در سازند کربناته خوش ییلاق، شمال ایران

در این مقاله خصوصیات شیمیایی منابع آب سازند کربناته خوش ییلاق در استان گلستان مورد مطالعه قرار گرفته است. از نتایج آزمایشات فیزیکی و شیمیایی مربوط به 20 دهنه چشمه استفاده گردیده است. خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و یونهای اصلی مورد سنجش قرار گرفته‌اند. روشهای نمودارهای ترکیبی، نمایه های اشباع و آنالیزهای چند متغیره در ارزیابی پارامترهای کیفی استفاده شده است. فراوانی نسبی یون‌های اصلی Ca2+>Mg2+>Na++K+ و HCO3->Cl->SO42- است. تغییرات TDS و EC به ترتیب 220 الی 706 میلی‌گرم برلیتر و 151.9 الی 353 میکرومهوس برسانتی متر می‌باشد. تحلیل خوشه ای بر اساس غلظت یونهای اصلی آب چشمه ها را در 3 گروه متفاوت قرار داد. تحلیل عوامل کنترل کننده کیفیت آب نشان داد عامل اصلی واکنش سنگ-آب است. با توجه به نمودار گیبس انحلال سنگ‌های کربناته اثر غالب را بر هیدروشیمی آب دارد و هوازدگی سنگ‌های سیلیکاته نقش به مراتب کم‌تری را دارد. جنس غالب کانی‌های تجزیه شده براساس شیمی آب دولومیت می‌باشد. نمایه‌های اشباع کلسیت، دولومیت و ژیپس نشان می‌دهند که آب‌ زیرزمینی به تکامل شیمیایی نرسیده است. واکنش‌های تبادل یونی هم در جهت مثبت و هم در جهت منفی روی می‌دهند و فرآیند تبادلات آنیون-کاتیون یک فرآیند مهم ژئوشیمیایی در کنترل شیمی آب منطقه مورد مطالعه است.